Eerste oogoperatie met behulp van robot ooit uitgevoerd dankzij Eindhovense Preceyes

In het Verenigd Koninkrijk is eind vorige maand voor het eerst iemand geopereerd met behulp van een robot die de arts ondersteunde. De technologie daarvoor is ontwikkeld door het bedrijf Preceyes, een spin-off van de Technische Universiteit Eindhoven. Maarten Steinbuch, hoogleraar Control Systems aan de TU/e, vertelde gisteren over deze wereldprimeur tijdens de SingularityU Summit in Amsterdam.

Preceyes is ontstaan dankzij het onderzoek het promotie-onderzoek dat Thijs Meenink uitvoerde bij Steinbuch. “Het is het resultaat van een onderzoek dat 12 jaar heeft geduurd en beleeft nu zijn wereldprimeur”, vertelde de hoogleraar op het podium van SingularityU. “De robot is preciezer dan een menselijke hand.”

De eerste operatie waar hij voor werd ingezet was dan ook operatie waarbij nauwkeurigheid van zeer groot belang was. De patiënt had zeer beperkt zicht aan zijn rechteroog. Door met behulp van de robot een klein beetje netvlies – van slechts een honderdste millimeter dik – weg te halen, kan de man weer zien.

BBC

De operatie is zo’n belangrijke stap voor de medische wetenschap dat de BBC er afgelopen vrijdag een item over maakte. Deze video vertoonde Steinbuch gisteren vol trots tijdens zijn presentatie.

Zoals je in de video kunt zien gaat de robot van Preceyes niet geheel zelfstandig te werken. Hij wordt bestuurd door de arts, maar hij is zo ontworpen dat het punt waar de naald door de oogbol gaat altijd op dezelfde plek blijft. Daarbij voert de robot de bewegingen die de chirurg maakt eigenlijk verkleind uit, waardoor ze heel precies worden. Ook worden trillingen in de hand van de chirurg weggefilterd.

Meer robots in de zorg

Steinbuch gaf in zijn presentatie aan dat dit slechts één van de vele voorbeelden is van hoe robots kunnen gebruikt worden in de zorg. Hij benadrukt ook de ontwikkelingen die er bijvoorbeeld gebeuren op het gebied van exoskelleten. “De uitdaging is om die lichter en goedkoper te maken, terwijl ze langer mee kunnen op een accu.”

En bijvoorbeeld robots die ouderen in huis kunnen helpen of gezelschap houden, zoals nu al gebeurd met Pepper. Hij benadrukt daarbij dat mensen het soms zielig vinden, maar dat patiënten zelf vaak heel positief reageren op dit soort toepassingen.

Maarten Steinbuch