Instagram bewijst: Facebook leert niet van zijn fouten

Er ging een kleine schok door de Silicon Valley begin deze week, toen Kevin Systrom en Mike Krieger bekend maakten per direct te vertrekken bij Instagram. De twee oprichters van de dienst hadden ondanks de overname door Facebook in 2012 nog steeds de dagelijkse leiding over het bedrijf.

Elger van der WelWekelijks schrijft Elger van der Wel een column over innovatie in de journalistiek en media. Deze week schrijft hij over de situatie bij InstagramZeker de laatste jaren zou de spanning tussen het Instagram-duo en de leiding van het moederbedrijf zijn toegenomen. En blijkbaar is er nu iets gebeurd dat de druppel was die de emmer deed overlopen. Het opstappen van Systrom en Krieger lijkt vrij plotseling te zijn gegaan en voor zover je van buiten kan beoordelen, heeft Facebook nauwelijks regie gehad over hoe die boodschap naar buiten kwam. Sterker nog: het lijkt of deze afscheidspost door Systrom zelf is geschreven.

Uiteindelijk maakt het voor een gebruiker natuurlijk niet zoveel uit dat de oprichters niet meer aan het roer staan, maar eigenlijk verwacht iedereen in de techscene dat het verschil snel te merken zal zijn. Juist omdat Systrom en Krieger zijn opgestapt omdat ze zich niet konden vinden in de invloed die Facebook wilde uitvoeren op Instagram. Je hoeft niet eens heel cynisch te zijn om te concluderen dat het vanaf alleen nu maar slechter kan gaan met Instagram.

Het Facebook-probleem

Het grote probleem dat Facebook heeft, is dat het de laatste jaren slecht gaat met het sociale netwerk. En dan heb ik het niet zozeer over ophef, zoals de verspreiding van desinformatie, het Cambridge Analytica-schandaal en de gigantische hack van afgelopen vrijdag. Het probleem dat Facebook heeft, is dat mensen simpelweg niet zoveel meer delen op het netwerk.

We scrollen nog steeds door onze timeline als we op zoek zijn naar vermaak of we laten weten naar welke evenementen te gaan. Voor het delen van vakantiefoto’s of persoonlijke verhalen zijn we andere apps gaan gebruiken. Instagram en WhatsApp zijn misschien wel de twee belangrijkste – en laat Facebook juist die twee apps door overnames in handen hebben gekregen.

Doordat het verbruik verschuift, moeten de inkomsten mee verschuiven. Facebook heeft de data die het kan verzamelen via Instagram en WhatsApp harder nodig om een gedegen profiel op te bouwen van een gebruiker en er moet simpelweg ook (meer) advertentieruimte komen binnen deze diensten.

Advertenties en meldingen

Bij Instagram merk je dat al. Er zijn steeds meer advertentie-posities bijgekomen in je timeline. Door heel veel testen is gekeken wat het maximale aantal advertenties is zonder dat het echt storend is. Daarnaast is de kwaliteit van advertenties omlaag gegaan. Doordat je als adverteerder zonder bijna dat je het merkt je advertentie kan doorzetten naar Instagram Stories, zie je daar tegenwoordig tegenwoordig heel veel lelijke Story-ads met een afbeelding en een dikgedrukte tekst.

De 'time well spent' op Facebook is omlaag gegaan in de strijd om zoveel mogelijk actieve gebruiksminuten Deel deze quoteDaarnaast is het bij Instagram goed te merken dat de dienst steeds meer moeite doet om te zorgen dat je meer tijd doorbrengt op het platform. Foto’s van mensen die je niet volgt, doken een paar maanden geleden plots op in je tijdlijn. Je krijgt vrij agressieve meldingen te zien van ITV en ook de suggesties van mensen die je eventueel kan volgen worden steeds aanweziger. Daar komt bij dat Instagram ook voorzichtig aan het proberen is om mensen vanuit de app weer naar Facebook te halen, door bijvoorbeeld je Facebook-meldingen in de foto-app te tonen.

Het rare is dat het lijkt alsof het bedrijf niets heeft geleerd van wat er misgegaan bij Facebook zelf. Door alles in het werk te stellen om mensen meer tijd te laten doorbrengen op Facebook, gebruikt niemand het netwerk meer waarvoor het ooit bedoeld was: om (persoonlijke) dingen te delen met vrienden. De ‘time well spent’, zoals Facebook het zelf noemt, is omlaag gegaan in de strijd om zoveel mogelijk actieve gebruiksminuten. Kwantiteit boven kwaliteit.

Verpest

Facebook lijkt nu precies hetzelfde te doen met Instagram. De drang om te blijven groeien is simpelweg te groot en in eerste instantie zal Instagram ook nog wel groei blijven zien. Net zolang tot het platform zo verpest is dat gebruikers het de rug toekeren.

Het biedt uiteraard ook kansen voor nieuwe partijen. En wie weet zorgen Instagram-oprichters Kevin Systrom en Mike Krieger zelfs wel voor ‘the next big thing’. In hun afscheidsbericht op het Instagram-blog draaien ze er in ieder geval niet om heen:

We’re planning on leaving Instagram to explore our curiosity and creativity again. Building new things requires that we step back, understand what inspires us and match that with what the world needs; that’s what we plan to do.

Als het ze daadwerkelijk lukt om een nieuwe sociaal platform neer te zetten, is er één groot voordeel: de kans dat ze hun kindje nogmaals aan Facebook verkopen is zo goed als uitgesloten.