Data heeft altijd al onderdeel uitgemaakt van de dagelijkse gang van zaken in bedrijven. De laatste jaren heeft het gebruik van data om beslissingen te nemen in een bedrijf zich verder ontwikkeld onder de naam business intelligence.
Data-analisten voeren analyses uit op data uit diverse systemen. Het gaat daarbij om gegevens over bijvoorbeeld klanten, de status in de markt en trends op economisch, technologisch en cultureel vlak. Uit deze data wordt informatie gedestilleerd die bruikbaar is voor het management van het bedrijf, iets wat in het algemeen gebeurt in de vorm van dashboards.
Maar business intelligence is aan verandering onderhevig. Door de opkomst van verschillende technologieën die we voor het gemak kunstmatige intelligentie noemen, ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Zo kunnen systemen zelf verbanden gaan zien die een data-analist zelfstandig niet ontdekt, kunnen systemen voorspellingen gaan doen en wordt het mogelijk om data in gewone mensentaal te bevragen in plaats door middel van technische databasequeries.
Cognos
Cognitieve systemen, zoals je dit soort systemen ook wel kunt noemen, zorgen ervoor dat grotere hoeveelheden data kunnen worden geanalyseerd en dat er ook kant-en-klare adviezen kunnen worden geproduceerd door het systeem.
Een belangrijke speler op het gebied van business intelligence is IBM. Het bedrijf biedt diverse producten op dat vlak en heeft deze eeuw ook diverse bedrijven en producten overgenomen. Eén daarvan is Cognos, ooit een zelfstandig bedrijf, maar nu onderdeel van IBM.
“Cognos Analytics stelt onze klanten in staat om grip te krijgen op hun bedrijfsprocessen en die eventueel te verbeteren”, legt Robert ten Veen, Senior Solution Architect bij IBM uit. “Dat doe je door achteruit te kijken met behulp van de data, maar ook door naar het huidige moment (realtime) en naar voren te kijken.”
Vooral het naar voren kijken met behulp van cogntieve technologie is iets wat pas sinds enkele jaren mogelijk is in business intelligence. IBM heeft dit in Cognos Analytics ingebouwd onder de noemer ‘IBM Forward Looking BI’. Door een what-if-scenario te werken kan het systeem voorspellingen doen op basis van bepaalde aannames die je ingeeft als gebruikers. Een voorbeeld hiervan is het inkopen van onderdelen bij een andere leverancier met een hogere prijs, maar met een betere kwaliteit. Wat betekent dat voor het financiële en commerciële resultaat van je bedrijf?
Predictive policing
Retail is vaak het eerste voorbeeld wat wordt aangehaald bij dit soort systemen, maar allerlei bedrijven en organisaties gebruiken het of kunnen het gebruiken. IBM zelf kan bijvoorbeeld niet zonder Cognos Analytics, vertelt Eva Haakman, Technical Sales Specialist IBM Analytics.
“We gebruiken Cognos Analytics intern om allerlei rapportages te maken op verschillende niveaus in de organisatie. Maar we gebruiken het ook echt aan de strategische kant: het helpt ons bij het vormen van onze visie.”
Ook die toepassing is misschien niet heel verrassend, maar Eva Haakman vertelt dat ook in de publieke sector en bijvoorbeeld de zorg Cognos wordt gebruikt. Het systeem wordt volgens haar breed wordt toegepast “om strategische, tactische en operationele informatie inzichtelijk te maken”.
Internationaal zie je voorbeelden die nog verder gaan dan dat. Zo zijn er politiekorpsen die producten van IBM gebruiken om op basis van data-analyse te voorspellen waar wanneer misdaden worden gepleegd. Predictive policing heet dit. IBM hielp zes jaar geleden het Memphis Police Department in de VS al om hiermee misdaad tot 30 procent te verminderen. Logischerwijs zie je dat de politie steeds meer interesse toont in dergelijke systemen.
Maar ook in bijvoorbeeld de energiesector en de medische wereld speelt data-analyse door middel van cognitieve systemen een steeds grotere rol. De technologie creëert zoveel nieuwe mogelijkheden dat elke sector nadenkt over de impact hiervan.
Self-service
Ook als je kijkt naar hoe er intern wordt omgegaan met de analyse van data en business intelligence, zie je dat er dingen veranderen. IBM heeft twee jaar geleden Watson Analytics gelanceerd. Daarmee wordt het voor iedereen mogelijk om data te analyseren, omdat het systeem je begeleidt door aan te geven welke verbanden in de data interessant zijn en je kunt de data bevragen in gewone mensentaal in plaats van via technische queries.
Rapportages uit Cognos Analytics kunnen worden ingeladen in Watson Analytics, zodat niet alleen een data-analist, maar iedereen in het bedrijf er mee aan de slag gaan. “Ik omschrijf Watson Analytics altijd als een data scientist in a box“, zegt Robert ten Veen.
Eva Haakman vult hem aan: “Je ziet dat mensen in bedrijven steeds meer dingen zelf willen doen en dat ze niet meer overal de IT-afdeling voor nodig hebben. Self-service noemen we dat in onze producten. De benodigde functionaliteiten daarvoor zie je niet alleen terugkomen in Watson Analytics, maar ook in Cognos Analytics.”
Een andere belangrijke ontwikkeling gaat over wat Ten Veen en Haakman in vaktermen governance en data lifecycle management noemen. Nu er steeds meer data wordt verzameld, bewaard en gebruikt wordt het steeds belangrijker dat er goede afspraken over worden gemaakt. Welke data wordt op welke manier opgeslagen? En waarvoor wordt het gebruikt? En hoe lang mag je die gegevens bewaren?
“Er komt steeds meer regulering rond het gebruik van data. Zeker in de financiële sector en bij verzekeraars, zie je dat daar steeds meer regels voor komen”, zegt Ten Veen. “De systemen die worden gebruikt voor de opslag en analyse van data krijgen op dat vlak ook steeds meer functionaliteiten, zodat bedrijven hier op de juiste manier mee om kunnen gaan.”
Toekomst
Voor de werkelijke impact moet je volgens Ten Veen verder uitzoomen. “Ik verwacht dat business intelligence, maar ook nieuws en andere content die relevant is voor een bedrijf, en cognitieve systemen de komende jaren steeds meer bij elkaar zullen komen.”
“Concreet zijn er eigenlijk drie ontwikkelen: de verschuiving van analytics naar de cloud; de appification waardoor alles steeds meer toegankelijk wordt voor de gebruiker; en cognitieve systemen, die steeds meer een adviserende functie krijgen.”
In de praktijk zie je natuurlijk wel dat de technologie voorloopt op de praktijk. Zo is het in Cognos Analytics mogelijk om ongestructureerde data, zoals teksten, te analyseren, maar volgens Haakman staan we eigenlijk pas aan het begin van het ontdekken wat er mogelijk is met al die data. Neem alle data die bijvoorbeeld wordt gegenereerd via social media, het klikgedrag van mensen op internet, e-mails, data van sensoren en ga zo maar door.
Als je nadenkt over wat het kan betekenen als die data gecombineerd wordt met de al bestaande data binnen bedrijven. En vervolgens op een effectieve manier wordt geanalyseerd. De verwachting is dat op dat vlak de komende jaren grote stappen zullen worden gemaakt in het het bedrijfsleven. De technologie is er inmiddels.
