Hoe weet je of je gestrest bent? Natuurlijk, je kunt voelen of je gestrest bent. Maar kun je dat ook meten met apps of gadgets? Ja, nou en of! Met deze apps en wearables kun jij je stressniveau meten op 5 manieren. Namelijk via je hartslag, cortisol, hersengolven, ademhaling en transpiratie.
Chronische stress is gevaarlijk
Stress in algemene zin is niet goed of niet slecht voor ons. Onze lichamen zijn geëvalueerd om te kunnen gaan met acute stress. Dat is handig, bijvoorbeeld als ineens een tijger uit de bosjes komt of als je plotseling moet remmen omdat een fietser onverwacht oversteekt. Chronische stress is wel gevaarlijk. Onze lichamen reageren net zo op deadlines of vervelende collega’s, zoals ze reageren op de tijger of de overstekende fietser. Het monitoren van je stressniveau maakt je bewust van hoeveel stress je hebt. Sommige apps helpen je hier zelfs bij doordat ze oefeningen hebben om je stressniveau te verminderen.
Op welke manieren meten ze je stressniveau?
1. Hartslag
Wist je dat je hart niet gelijkmatig slaat? Sterker nog, hoe meer de intervallen tussen je hartslagen verschilt, des te gezonder ben je. Het pompen van je hart wordt namelijk aangestuurd door je autonome zenuwstelsel. Het autonome zenuwstelsel bestaat weer uit twee onderdelen. Als die beide onderdelen (de orthosympatische en parasympatische zenuwstelsel) optimaal met elkaar samenwerken dan krijg je een hartslag met een hoge coherentie en een hoge hartritmevariabiliteit.
Je hartritmevariabiliteit zegt iets over hoe goed je lichaam functioneert. Het is een indicatie van de hoeveelheid stress in je lichaam. Heb je teveel stress, dan heb je een lage hartritmevariabiliteit. Het gaat niet alleen om stress in je werk. Topsporters meten ‘s ochtends hun hartritmevariabiliteit om te bepalen of en hoe intensief ze die dag gaan sporten. Hartdata om te te bepalen of je moet trainen of herstellen. Trainers zoals Henk Kraaijenhof (atletiek) zweren er daarom bij het meten van hartcoherentie voor sporters. Het aardige is overigens dat je niet alleen kan meten, maar ook je autonome zenuwstelsel kan trainen om minder stress te hebben.
Apps die hartritmevariabiliteit meten zijn er genoeg. Sommige gebruiken de camera van de smartphone om de hartslagen te meten, voor andere apps heb je een hartslagsensor om je borst nodig. Smartwatches zijn bij uitstek gadgets die kunnen meten hoe je stressniveau is aan de hand van hartritmevariabiliteit. In de Apple Watch is (nog) geen functionaliteit beschikbaar die dit kan meten. Op Kickstarter staat wel de Emvio, een smartwatch die gebruik maakt van hartritmevariabiliteit om je stressniveau op een schaal van 0 tot 10 in kaart te brengen.
2. Cortisol
Een andere biomarker om stressniveau te meten is het hormoon cortisol. Je bijnier maakt cortisol aan waardoor je lichaam beter met de stresssituatie kan omgaan. Zo gaat je hartslag omhoog zodat bloed en zuurstof beter naar je spieren wordt getransporteerd.
Onderzoekers van het instituut Intermountain Healthcare in Murray (Utah, Verenigde Staten) ontwikkelen een apparaat waarmee je met je smartphone het cortisolgehalte in je lichaam kan meten (artikel). Hoe werkt dit? Met een staafje verzamel je speeksel uit je mond. Deze doe je in een doosje met een aantal lenzen. Vervolgens richt je de camera van je smartphone op de lenzen in het doosje. De app vertaalt via een algoritme de foto van je speeksel naar een cortisolwaarde.
3. Hersengolven
De V1bes is een bijzondere ring die je kan dragen om je vinger. Op Indiegogo zijn de fundingcampagnes overigens onlangs gesloten. De ring meet je stressniveau op drie manieren. Via je hartslag (net als hartritmevariabiliteit), als ook via hersengolven en elektromagnetische velden. Hoe werkt dat dan met hersengolven? Volgens de omschrijving meet de gadget de aanwezigheid van je verschillende hersengolven (van delta tot gamma). Hiervoor moet je de ring 25 seconden tegen je voorhoofd houden. Wat het algoritme is waarop de V1bes vervolgens het stressniveau bepaald is mij nog niet helemaal duidelijk.
4. Ademhaling
Je ademhaling zegt wat over je hoe gestrest je bent. Merk je wel eens dat je zogenaamd “hoog in je adem zit”? Dat wil zeggen dat je kort en oppervlakkig ademhaalt, bovenin je borst. Andersom merk je vaak dat je veel ontspanner kan worden als je de adem richt op je buik, de zogenaamde buikademhaling. Ademhalingsoefeningen zoals deze kun je doen om je stressniveau te verminderen.
Geen wonder dat er een wearable is die je ademhaling monitort, de Spire. Je bevestigt de Spire op je bh of op je broek. De Spire is al te koop. Via Amazon kost de Spire 150 dollar. Daarbij meet de Spire overigens niet alleen je ademhaling, maar houdt hij ook je stappen bij en aantal verbrande kilocalorieën. Hoe lang zal het duren voordat Fitbit en Jawbone ook je ademhaling gaan meten?
5. Transpiratie
De Peak van Basis is één van de beste activity trackers die er is. Deze wearable draag je om je pols. De Basis meet niet alleen het aantal stappen dat je zet, maar registreert ook je hartslag, de temperatuur van je huid en de mate van transpiratie. Justin draagt een Basis en doet onderzoek naar stress: “Transpiratie is een methode die bijvoorbeeld ook wordt gebruikt bij leugendetectoren. Je zou dit dus ook kunnen gebruiken om je stressniveau te meten”. Hoe doet de Peak dit? Justin: “De Peak van Basis geeft online alleen de levels van transpiratie van minuut tot minuut weer over de dag. Hij zegt nergens wat concreet over mijn stressniveau per moment.”
De Peak kan dus twee methoden inzetten om je stressniveau te meten: hartritmevariabiliteit en de mate van transpiratie. Maar dat doen ze dus (nog) niet. Is dat een bewuste keuze of moeten we nog even wachten op de volgende update?
De toekomst: kleding en chips in je lichaam
Vorig jaar was ik bij de Quantified Self Conference in Amsterdam. De boodschap: vergeet wearables en apps.
Nou vooruit, apps mag je nog wel even houden.
Sensortechnologie wordt steeds goedkoper en wordt daarom geïntegreerd in wat we altijd al dragen. Namelijk kleding. Hexoskin levert biometrische shirts die ademhaling, hartslag, hartritmevariabiliteit en nog veel meer meten. Bij OMsignal kun je ook al t-shirts kopen die je hartslag en ademhaling kunnen monitoren.
Dat is al een stap verder. Maar hoe lang zou het duren voordat je een chip implanteert in je lichaam die continu het cortisolniveau in mijn bloedbaan registreert…
Meet jij je stress met een wearable of app? Waarom wel of waarom niet? Laat het me weten in de comments!