De snelst afstervende industrie in Amerika is op dit moment die van de krantenuitgeverij. Er zijn signalen dat in de VS rond 2016 er vrijwel geen krant meer bestaat. Nu is dit confronterende beeld nog moeilijk voor te stellen in ons land, maar ook hier in Europa zullen we een sterke transitie van de positie van kranten en journalistiek zien. Sterker nog, we staan er middenin en de ‘conservatieve’ krantenuitgeverijen kunnen hier erg moeilijk mee omgaan.
In hun drang om te innoveren proberen ze van alles te doen, om hun inkomsten op peil te houden en maar zo weinig mogelijk mensen te ontslaan. Met deze houding is een ondergang niet meer tegen te houden. Uitgeverijen moeten zich weer gaan afvragen wat eigenlijk hun rol in de maatschappij is en of ze daar daadwerkelijk nog invulling aangeven. Ik denk dat dagbladen zoals Trouw, De Volkskrant en ook De Telegraaf niet zo groot waren geworden, toen ze in de tweede wereldoorlog alleen dachten aan geld verdienen. Een goede journalistieke basis en informatievoorziening is een must voor een democratische samenleving die in balans is. De controlerende macht van objectieve nieuwsmedia blijft belangrijk. Wat gebeurd daarmee wanneer er minder journalisten komen doordat de businessmodellen veranderen? Allemaal vragen die we ons af moeten stellen.
Toekomst van de krant zit in realtime de juiste contextuele content
Wat is dan nog de toekomst van journalistiek en van de fysieke media zoals de krant? Mijn persoonlijke mening is een sterke reductie van titels binnen de offline uitgeverij branche. Dit zal voor niemand een verrassing zijn. Daarnaast zal nieuws veel meer contextueel en realtime moeten worden aangeboden. De fysieke krant zal uiteindelijk verdwijnen en dit zal worden overgenomen door e-paper en andere digitale vormen. Belangrijk blijft de vraag waar en hoe we nog voor nieuws willen betalen. Dit zal veel meer tijdigheid, mate van diepgang en vorm zijn. In een wereld van losstaande content zal de drager er niet meer toe doen. Het zal allemaal moeten gaan in hoeverre de content is afgestemd op de lezer. Dat is nog waar we eventueel voor willen betalen.
Inmiddels kan iedereen (tot een bepaald niveau) een journalist zijn. Technologie kan zelfs in de toekomst de rol van de journalist overnemen. Er is inmiddels software in de VS getest dat een beter artikel schreef dan een gerenommeerde sportjournalist. Overigens zijn deze ‘tekstrobots’ niet de enige innovatie die aan de poten van het journalistieke handwerk zagen. In Japan wordt gewerkt aan een androïde, fysieke robot die zelfstandig foto’s kan maken in situaties waar verslaggevers hun leven niet zeker zijn. In rampen- of oorlogsgebieden, bijvoorbeeld. De robot maakt daarin zelfstandige journalistieke afwegingen. En wat te denken van het Leidse onderzoek dat probeert met software foto’s te interpreteren en te indexeren. Hoe klein is dan de stap naar software die geautomatiseerd onderschriften maakt?
Het is duidelijk dat de uitgeverijbranche zichzelf opnieuw moet uitvinden. En dat is nu juist iets wat veel de conglomeraten die in de uitgeverij wereld decennia lang aanwezig zijn niet meer kunnen. Iedere vorm van zelfkritiek en vermogen tot anders denken lijkt uit de branche te zijn geslagen. Toch zal men wel moeten want het oude model kraakt terwijl het nieuwe businessmodel nog onzeker en fragiel is.
De onderstaande trailer gaat over de crisis in de krantenindustrie in de VS. De film Black & White and dead all over laat dit zien. Meer informatie ook op de bijbehorende website.