Ik krijg altijd een beetje jeuk van trendwatchers die je “wel even gaan vertellen wat de toekomst gaat brengen”, maar desondanks wil iedereen weten wat ‘morgen’ gaat brengen. Als het gaat om ontwikkelingen in de media kijk ik daarom graag naar wat de mediabedrijven en de mensen die er werken voor ontwikkelingen zien en waar zij op anticiperen. De eindejaarsseries die Niemanlab (internationaal) en het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (nationaal) daarover maken, zijn dan ook verplicht leesvoer geweest tijdens mijn Kerstvakantie.
Deze week kwam daarnaast een rapport met verwachtingen en voorspellingen uit van het Reuters Institute for the Study of Journalism. Nic Newman, die ook de auteur is van het toonaangegevende Digital News Report, voerde dit onderzoek uit. Hij sprak met 200 zogeheten ‘digital leaders’; hoofdredacteuren, directeuren en managers van de digitale afdelingen van mediabedrijven. Daarbij gaat het om zowel traditionele media, als bedrijven die in met een online-focus zijn opgericht. Niet onbelangrijk: de ondervraagden komen voornamelijk uit Europa. Het gaat om 29 landen in totaal en slechts 7 procent komt uit de VS. Ook Nederland is vertegenwoordigd in het onderzoek.
De belangrijkste inzichten en conclusies zet ik voor je op een rij, maar als je meer wilt weten: download vooral het hele rapport.
1. Platformen
Newman verwacht dat 2019 het jaar wordt waarin platformbedrijven vanuit de overheid worden gereguleerd. Niet zo gek na alle schandalen bij Facebook afgelopen jaar, maar ook de groeiende kritiek op de verspreiding van desinformatie via een platform als YouTube.
Als je kijkt naar de mediabedrijven dan zie je dat Facebook beduidend minder belangrijk voor ze is geworden. De focus ligt duidelijk op Google dat voor 87 procent van de mediabedrijven belangrijk is, gevolgd door Facebook en Apple News met 43 procent. Vooral dat laatste is opvallend, omdat in een groot deel van de landen waar de ondervraagden in dit onderzoek vandaan komen, Apple News nog niet beschikbaar is.
Als het gaat om het soort content en vooral ook de vorm waarin deze wordt verspreid, zullen Stories waarschijnlijk aan terrein winnen dit jaar. Steeds meer media omarmen deze vorm, simpelweg omdat – mede dankzij Instagram – steeds meer gebruikers op deze manier media consumeren.
2. Verdienmodellen
De verwachting is dat dit jaar duidelijk wordt wat de beperkingen van dit verdienmodel zijn Deel deze quoteIk had verdienmodellen misschien wel bovenaan moeten zetten, want dat is én blijft het codewoord in de media. De journalistiek zal verder onder druk komen te staan door teruglopende advertentie-inkomsten op internet, valt letterlijk te lezen in het rapport. De verschuiving naar inkomsten uit abonnementen en lidmaatschappen zet door, maar de verwachting is dat dit jaar ook duidelijk wordt wat de beperkingen van dit verdienmodel zijn.
Voor het onderzoek werd gevraagd naar wat komend jaar de belangrijkste focus is als het gaat om de online inkomsten. Abonnementen staan met 52 procent op één. Kijk je echter naar welke inkomsten allemaal belangrijk zijn voor de mediabedrijven, dan zijn ouderwetse banners nog steeds de nummer 1. Het verschil spreekt boekdelen.
Het gevaar – en ook de verwachting – is dat betaalmuren steeds meer irritatie gaan opwekken bij het publiek. Daardoor kunnen ze nieuws gaan mijden of gaan mensen scripts/plugins gebruiken om de paywalls te omzeilen. Het is nog steeds zo dat veel mensen niet willen betalen voor journalistiek en dat ze het duur vinden in vergelijking met wat ze krijgen bij een abonnement op diensten als Netflix en Spotify. Mensen zo ver krijgen om meerdere abonnementen af te sluiten is al helemaal lastig. Mede daardoor is de verwachting dat er steeds meer combinatie-abonnementen en bundels zullen komen om mensen te verleiden om toch een abonnement te nemen.
3. Desinformatie
De strijd tegen desinformatie gaat ook dit jaar gewoon verder. De verwachting is dat die zich meer gaat verplaatsen van open sociale netwerken, naar gesloten netwerken en groepen. Dat is logisch om meerdere redenen. Ten eerste delen mensen steeds meer met elkaar via gesloten groepen; zie de krimp van Facebook en de groei van WhatsApp om nieuws te delen. Daarnaast blijkt dat desinformatie juist begint in gesloten groepen en zich van daaruit steeds verder verspreidt.
Desinformatie verspreidt zich vaak via de zogeheten Disinformation Trumpet van First Draft, zij doen veel onderzoek naar de verspreiding van desinformatie.
Een oplossing waar het al een paar jaar over gaat, is het labelen van nieuws en in het bijzonder de afzender van nieuws met een soort betrouwbaarheidsscore. Sommige media doen dit uit zichzelf door uit te leggen waarom ze te vertrouwen zijn en hoe te werk gaan, maar ook derden springen in dit gat. NewsGuard is een mooi voorbeeld: deze organisatie maakt een soort labels voor nieuwsorganisaties met groene vinkjes en rode kruisjes op allerlei factoren.
4. Audio
De opkomst van audio zet door in 2019. 75 procent van de ondervraagden denkt dat audio een belangrijk onderdeel vormt van zowel de inhoudelijke als commerciële strategie van uitgevers. De opkomst van podcasts lijkt dus voorlopig nog niet te stoppen.
Hoe zorg je er als media-organisatie voor dat jouw berichtgeving wordt afgespeeld? Deel deze quoteOngeveer net zoveel media denken dat voice (Google Assistent, Amazon Alexa etc.) de mediaconsumptie de komende jaren zal veranderen. Daarbij zullen we gaan zien dat nieuws minder zal worden aangeboden in complete bulletins. Het zal gaan bestaan uit losse onderwerpen, mede doordat Google zijn platform hierop inricht. Hierdoor wordt het makkelijker om het aanbod te personaliseren en wordt nieuws doorzoekbaar, net als het op internet al is. Je kunt straks gaan vragen om het laatste nieuws over een bepaald onderwerp. De vraag is dan vooral: hoe zorg je er als media-organisatie voor dat vervolgens jouw berichtgeving wordt afgespeeld?
5. Kunstmatige intelligentie
A.I., machine learning, kunstmatige intelligentie, slimme algoritmes. Het wordt een steeds belangrijker thema in de media. 78 procent van de ondervraagden uit het rapport denkt dat investering in AI belangrijk is voor de toekomst van de journalistiek, maar niet expliciet om mensen te vervangen.
De drie belangrijkste dingen waarvoor het gebruikt kan worden:
- Personalisatie en betere aanbevelingen voor het publiek.
- Het automatiseren van de productie van artikelen en video’s
- Journalisten helpen met het vinden van een weg in de grote berg informatie die er is. Onder meer door factchecking deels te automatiseren.