Ik heb niks tegen een kleine hype van tijd tot tijd. Het kan namelijk helpen om veel mensen enthousiast krijgen voor de broodnodige vooruitgang of verandering. Tegelijkertijd is blind meevaren op een hype natuurlijk niet zonder risico. Zie de ‘pivot to video’, waarbij (Amerikaanse) uitgevers massaal video gingen produceren voor platforms als Facebook. Vervolgens bleven de inkomsten uit, met alle financiële gevolgen van dien.
Als je mensen vraagt naar de technologische hype van dit moment, dan zul je van de meerderheid als antwoord ‘de blockchain’ krijgen. Nu is het goed dat er veel wordt geëxpermineteerd met de mogelijkheden die deze technologie biedt, maar de blockchainhype die de afgelopen jaren is ontstaan is op zijn zachtst gezegd ongezond te noemen.
Startups die zonder veel moeite een eigen virtuele munt lanceerden en miljoenen binnenhalen met deze zogeheten ICO, zonder dat ze ook maar iets konden laten zien. Maar bijvoorbeeld ook de vele bedrijven die blockhain presenteren als een oplossing voor een probleem dat er misschien wel helemaal niet is, of dat je allang had kunnen oplossen met een traditionele database.
Blockchainjournalistiek
Laat ik vooropstellen: ik vind het idee van de blockchain als manier om afspraken vast te leggen zonder dat je een onafhankelijke derde partij nodig hebt heel interessant. De blockchain is echter niet de oplossing voor alles, zoals hij soms wel wordt gepresenteerd.
In elke sector lijken er mensen te zijn die denken dat de blockchain alles kan veranderen. Zelfs in de journalistiek. En heel eerlijk: ik snap het niet.
Er zijn verschillende startups die de blockchain inzetten als publicatieplatformn. Het grote voordeel: doordat de publicatie gedecentraliseerd is het bijna onmogelijk om hem offline te halen. In landen waar de vrije pers onder druk staat, zou het daarom een oplossing kunnen zijn om de journalistiek te beschermen en te zorgen dat belangrijke verhalen verteld worden.
Civil
Er zijn echter partijen die doen alsof de blockchain alle problemen in de journalistiek kan oplossen. Civil is daar het schoolvoorbeeld van. Dit platform biedt iedereen de mogelijkheid om te publiceren via hun blockchain, waarbij het een oplossing zou bieden voor het probleem met het verdienmodel in de journalistiek.
Het idee is dat binnen deze Civil-blockchain een eigen cryptomunt bestaat: de CVL-token. Deze kun je kopen met andere cryptocurrencty en vervolgens kun je dit virtuele geld uitgeven bij de uitgevers die publiceren op de Civil-blockhain. Civil gebruikt de blockchain dus om een ecosysteem voor de journalistiek te creeëren, waarin het makkelijk is om zogenaamde microtransacties te doen.
Verdienmodel
Onlangs zag ik een presentatie van Maria Bustillos van Popula, een cultureel magazine dat publiceert op een blockchain via Civil. Toen ik haar achteraf vroeg waarom het nu zo nuttig was om te publiceren via de blockchain was eigenlijk de enige echt goede reden dat je anders voor betalingen te maken hebt met de transactiekosten die bij het betalingsverkeer komen kijken.
Een terecht punt, er is nog steeds geen goede mogelijkheid om makkelijk kleine betalingen te doen op internet, maar hiervoor blockchaintechnologie inzetten lijkt me niet echt de oplossing. Blockchain is namelijk uiteindelijk een kostbare technologie waarvoor een flinke hoeveelheid servers nodig is, die allemaal weer energie gebruiken. De kosten daarvoor moeten uiteindelijk nog steeds door iemand moeten worden betaald. Dat Civil het mogelijk maakt om zonder kosten betalingen te doen, is dus uiteindelijk gewoon niet waar. Linksom of rechtsom moeten de kosten ergens worden gedekt.
En daar komt bij dat Civil het uiteindelijk helemaal niet zo makkelijk maakt om kleine betalingen te doen. Je moet immers eerst CVL-tokens kopen. Als je die eenmaal hebt, werkt het prima. Maar hoe ga je in hemelsnaam een grote groep mensen aan de CVL-tokens krijgen.
Zonder blockchain
Laat ik vooropstellen dat Civil waarschijnlijk prima in staat is om een community rondom de titels binnen het platform kan creeëren. En dat er ook daadwerkelijk een ecosysteem kan ontstaan waarbij mensen voor journalistiek betalen, maar het is natuurlijk onzin dat dit niet mogelijk was zonder de blockchain.
Vandaar dat ik altijd jeuk krijg van oproepen als ‘Journalisten en mediaondernemers: experimenteer met blockchain!‘. Mede doordat de techniek achter de blockchain erg ingewikkeld is, worden mensen overtuigd van het nut van de technologie met verkeerde of halve argumenten. Laten we de blockchain op dit moment dan ook niet meer waarde toekennen dan hij heeft. Laten we echter ook vooral blijven experimenteren met verdienmodellen in de journalistiek, wat prima kan zonder de overhypte blockchain.
