Alert Online en de NCTV voeren nu al drie jaar het Cybersecurity Bewustzijnsonderzoek uit. Uit de versie van 2019 blijkt dat Nederlanders wel meer bewust worden van digitale veiligheid, de maatregelen die je kunt nemen en wat veilig gedrag is, maar nog altijd wat naïef blijven.
Om te beginnen: 71 procent van de Nederlanders heeft wel eens te maken gehad met cybercriminaliteit. Daarbij gaat het met name om phishing (53 procent), phishing via sociale media (29 procent) en malware (17 procent). Maar slechts 56 procent neemt daarna ook actie.
De mensen die actie ondernemen na een aanval, installeren vooral anti-virussoftware (35 procent) en maken hun wachtwoorden complexer (24 procent). Maar eigenlijk moet je maatregelen op dit gebied nemen voordat je het slachtoffer wordt van cybercriminaliteit. En dat gaat dus lang niet altijd goed.
We kennen het wel, maar gebruiken het niet
“Weten dat er digitale gevaren zijn en weten hoe digitaal veilig te handelen, daar zit een enorm verschil in,” aldus Erik Jan Koedijk, voorzitter Raad van Advies Alert Online. En dat blijkt ook uit het rapport. Hoewel de meerderheid van de Nederlanders (56 procent) zijn kennis over digitale en online vaardigheid redelijk tot zeer goed vindt en we maatregelen wel kennen, gebruiken we ze namelijk lang niet altijd.
Een voorbeeld is de VPN-verbinding. 72 procent van de Nederlanders heeft daar op zijn minst wel eens van gehoord. Maar 28 procent gebruikt zo’n verbinding nooit als ze onderweg verbinding maken via wifi. Tweestapsverificatie kennen we ook: 80 procent heeft hier in ieder geval van gehoord. Maar 20 procent vindt het een te grote belemmering. Dat geldt ook voor het automatisch opslaan van wachtwoorden (19 procent).
De vraag is echter of deze mensen de maatregelen niet nemen omdat ze het niet willen of omdat ze te ingewikkeld zijn. 34 procent van de Nederlanders vindt de instructies om zijn eigen online veiligheid te verbeteren namelijk vaak ingewikkeld. Daar kunnen handleidingen als Laatjeniethackmaken.nl van RTL-journalist Daniël Verlaan bijvoorbeeld bij helpen.
We doen wel meer
Gelukkig is het niet alleen maar kommer en kwel. Het aantal mensen dat bekend is met phishingmails groeit, stelt Alert Online. En ruim de helft van de Nederlanders (51 procent) bezoekt alleen nog maar websites met een groen slotje, oftewel een HTTPS-verbinding. Ook maakt 46 procent van de Nederlanders tegenwoordig backups en gebruikt bijna een kwart een password manager.
“Gelukkig is het bewustzijn toegenomen, maar we dienen permanent alert online te zijn. Termen zoals ransomware en phishing genieten nu meer bekendheid, maar er is meer voor nodig om mensen digitaal veilig te laten handelen. Structurele gedragsverandering komt niet vanzelf”, aldus Koedijk.
“Het blijft belangrijk om de impact van digitale gevaren beter te duiden, kennis te borgen en permanent bewust te zijn. Op die manier kunnen we onszelf daadwerkelijk beter beschermen.”