Problemen bij Uber blijven zich opstapelen, maar wat is er eigenlijk gebeurd?

Eveline Meijer

Uber heeft inmiddels flink wat schandalen op zijn naam staan. Maar wat is er nu eigenlijk allemaal gebeurd?

Uber is al sinds de start een bedrijf dat regelmatig negatief het nieuws haalt. Het bedrijf kreeg al snel het label disruptor en kreeg in veel landen ruzie met de overheid omdat het wetten overtrad.

Maar de laatste maanden gaat de negatieve berichtgeving verder dan dat. Dankzij diverse schandalen zijn meerdere (top)mensen opgestapt en verslechterd hun reputatie steeds meer. Maar na al die problemen ben je misschien de draad een beetje kwijt. Wat is er nu eigenlijk allemaal gebeurd?

6 december 2016: Uber volgt je altijd

De schandalen beginnen met wat privacygevoelige kwesties. Allereerst is daar het bericht van 6 december vorig jaar dat je locatie altijd gevolgd wordt, ook als je niet in een auto van Uber zit. Uber zelf zei dat de feature alleen gebruikt werd vanaf het moment dat je een ritje opvraagt tot vijf minuten na het eindigen ervan. Er zou meer betrouwbare data komen over het ophalen van klanten, het zou de klantenservice verbeteren en de veiligheid groter maken. Ook moest het fraude voorkomen.

Logischerwijs waren er veel mensen boos. Er was namelijk geen functie om de data alleen te delen als de app open staat. Oftewel: je deelt je locatie altijd met Uber, of nooit. In dat laatste geval zegt de app echter dat het een locatie nodig heeft om door te gaan. Vreemd, want je kunt ook adressen invullen, zonder dat je je locatie hoeft te delen.

13 december 2016: Uber bespioneert exen en beroemdheden

Een week later komt er weer een privacygevoelige kwestie naar buiten: medewerkers van Uber zouden beroemdheden en ex-partners bespied hebben via de app. Dat claimde Ward Spangenberg, een voormalige ontwikkelaar bij het bedrijf. Uber zou niet genoeg gedaan hebben om te voorkomen dat klanten bespioneerd werden met de zogenaamde ‘God View’-optie. Werknemers zouden juist eenvoudig bij de data van ritten kunnen komen en de activiteiten van diverse mensen kunnen bekijken.

Hier moet wel bij gezegd worden dat Spangenberg zelf ontslagen werd. Hij zou zijn werkcomputer geformatteerd hebben en zichzelf toegang hebben verschaft tot een e-mail waarin zijn functioneren werd besproken. Hijzelf zegt echter dat veel werknemers hun computer formatteren en dat hij een programma testte dat door de bedrijfsmail zocht. Volgens Spangenberg werd hij ontslagen vanwege zijn leeftijd en omdat hij aan de bel trok over slechte beveiligingspraktijken.

Natuurlijk zegt Uber dat geen van zijn claims waar zijn. Geen enkele werknemer zou toegang hebben tot informatie over ritten met de dienst. Maar er besluipt je toch een unheimlich gevoel als je dit zo hoort.

15 december 2016: CEO wordt lid van adviesraad Trump

Weinig mensen uit de techsector zijn fan van Trump. Dat Uber-CEO Travis Kalanick samen met Tesla-baas Elon Musk lid werd van de adviesraad van de president viel dan ook niet in goede aarde. De twee topmannen moesten met Trump gaan overleggen over de uitvoering van zijn economische plannen, en dan vooral over het creëren van banen.

Maar zeker nadat Trump het inreisverbod aankondigde kwam er veel kritiek. Kalanick sprak zich als gevolg hiervan publiekelijk uit tegen Trump, maar dat was niet voldoende voor de werknemers binnen het bedrijf. Zij vroegen zich af waarom de CEO de president nog zou moeten adviseren. De kritiek werd uiteindelijk teveel en Kalanick besloot te raad te verlaten.

30 januari: Protesten tegen Trump

Begin dit jaar zagen we de eerste echte grote ophef rondom Uber. Nadat Trump het inreisverbod aankondigde waren er felle protesten op diverse Amerikaanse luchthavens. Vooral taxichauffeurs – veelal immigranten – legden hun werk neer uit protest.

Uber sprak zich niet uit tegen dat immigratiebeleid, maar schakelde zijn piektarieven in en stuurde meer Ubers naar het vliegveld toe. Veel Twitteraars vatten die move op als een commerciële stunt om meer ritjes te krijgen. En dan krijg je een echte shitstorm over je heen. Binnen no-time was de hashtag #deleteuber trending op Twitter, waarbij de oproep stond om de app van je telefoon te verwijderen.

Kalanick bood al snel zijn excuses aan. Hij trok onder meer een budget van 3 miljoen dollar uit voor de juridische kosten die immigrante Uber-chauffeurs moeten maken door de nieuwe maatregel van Trump. Daarnaast wilde hij er bij de overheid op aandrukken dat de maatregel geschrapt werd.

20 februari: Seksuele intimidatie

In februari kwam er een erg verontrustend bericht naar buiten. Susan Fowler, een voormalig werknemer van Uber, beschuldigde het bedrijf van seksuele intimidatie. Een manager probeerde haar in bed te krijgen op haar eerste officiële werkdag, zo vertelde ze.

De vrouw maakte screenshots van het gesprek en maakte een melding bij de HR-afdeling. Maar omdat de manager goede beoordelingen had gehad en er eerder geen meldingen waren binnengekomen, wilde die afdeling er niets aan doen. Dat bleek echter niet waar: in de maanden daarna dienden ook andere vrouwen een klacht in. En er werd niets aan gedaan.

Ook beschuldigde Fowler haar afdeling er van mannen en vrouwen ongelijk te behandelen. Mannelijke medewerkers kregen bijvoorbeeld een leren jas van het bedrijf, maar vrouwen niet. De reden? Op die van de mannen zat korting en die van de vrouwen niet. Dus pech gehad.

Kalanick reageerde snel en zei de HR-directeur te hebben opgedragen onderzoek te doen naar de incidenten. Natuurlijk was dit weer een reden voor mensen om hun account op te zeggen, waarop Uber een melding ging tonen als je dit als reden aangaf. Daarin stond dat het bedrijf een onderzoek was gestart. Eind maart publiceerde het bedrijf een diversiteitsrapport, als eerste stap naar verbetering.

24 februari: Aanklacht Waymo

Diverse autofabrikanten werken aan zelfrijdende auto’s, maar ook Uber en Waymo, een dochterbedrijf van Alphabet, zijn hiermee aan de slag gegaan. Voor Uber is er echter een flinke hobbel op de weg gekomen: volgens Waymo heeft een voormalig medewerker van het bedrijf 14.000 “zeer vertrouwelijke” bestanden gekopieerd naar zijn laptop en meegenomen naar Uber.

De man, Anthony Levandowski, richtte namelijk een startup voor zelfrijdende vrachtwagens op, genaamd Otto. Otto werd overgenomen door Uber. En daardoor zou het bedrijf nu technologie van Waymo gebruiken, waaronder ontwerpen voor de LiDAR-techniek van Waymo. Alphabet – het moederbedrijf van Google – heeft Uber daarop voor de rechter gesleept. De schade van de diefstal zou namelijk minstens 500 miljoen dollar zijn.

Uber zegt dat het om een “ongegronde poging gaat om de voortgang van een concurrent te vertragen”. Volgens hen is er dus helemaal geen gebruik gemaakt van gestolen technieken. De rechtszaak is nog in volle gang.

10 maart: Uber gebruikt software om controles te ontlopen

In maart bleek dat Uber inspecteurs kan herkennen met software genaamd Greyball, en zo controles en boetes kan ontlopen. De software werd vooral gebruikt om actief te zijn in steden waar het nog geen toestemming had gekregen. Het werd in ieder geval in Australië, China, Zuid-Korea, Parijs, Las Vegas en Bosten gebruikt. Inspecteurs werden onder meer opgespoord door profielen op sociale media te checken.

Daarnaast werden er gebruikers gemarkeerd die de app regelmatig bij overheidsgebouwen openden. Ook ging Uber naar elektronicawinkels om apparaatnummers van goedkope telefoons te achterhalen. Die werden namelijk door autoriteiten gekocht om meerdere Uber-accounts te maken.

Op 10 maart beloofde Uber te stoppen met het gebruik van de software. Maar excuses boden ze niet aan. Wel werd er gekeken naar waar de software nog meer voor gebruikt kan worden. Denk bijvoorbeeld aan het testen van nieuwe functies of marketingdoeleinden.

24 april: Op het matje bij Apple

In april werd Uber op het matje geroepen door Apple-CEO Tim Cook. Reden: het brak de privacyregels van de App Store. De app zou namelijk telefoons volgen via fingerprinting en dat verborgen houden voor de iPhone-fabrikant. En dat mag niet van Apple. De iPhone-maker besloot zelfs bijna om Uber uit de app store te gooien.

Het idee achter fingerprinting is dat Uber het kan herkennen als een iPhone opnieuw gebruikt wordt. Dit doen ze waarschijnlijk aan de hand van het serienummer. Het doel er van is het tegengaan van fraude. In bijvoorbeeld China kopen chauffeurs gestolen iPhones op, maken ze een nieuw account aan, accepteren ze ontzettend veel ritten, maar rijden nooit. Daardoor verdienden ze veel geld zonder iets te doen.

Uber probeerde deze tactiek te verbergen door geofencing toe te passen voor het hoofdkantoor van Apple. Werd de code gecontroleerd door iemand uit die omgeving, dan was de specifieke code voor fingerprinting niet zichtbaar. Maar Apple ontdekte het toch dankzij ontwikkelaars in andere regio’s en was niet blij.

Inmiddels wordt fingerprinting nog wel toegepast, maar op een andere manier. Daardoor overtreedt het de privacyvoorwaarden van de App Store niet. Het is echter niet duidelijk hoe ze het nu aanpakken.

Gevolgen

Uber heeft de afgelopen maanden dus flink wat slechte media-aandacht gehad. Maar wat zijn de gevolgen nu eigenlijk? Volgens The New York Times hebben in februari ruim 200.000 gebruikers hun account bij het bedrijf verwijderd. Flink wat inkomsten die het bedrijf nu misloopt.

Maar dat zijn niet de enige gevolgen. De ene na de andere topman stapt op. Jeff Jones, de president van het bedrijf, stapte in maart na minder dan zes maanden in dienst te zijn geweest op. Officieel gezien zei hij niets over de reden, maar volgens bronnen had dit te maken met de onrust binnen het bedrijf. Rachel Whetstone, de baas van de communicatie-afdeling, was er wel open over. Zij zei bij haar vertrek in april geen trek te hebben in “nog meer drama”.

En dat zijn slechts twee topmensen van een lange lijst die vertrokken zijn in de afgelopen maanden. Vaak blijft het speculeren wat de oorzaak precies is, maar de incidenten die ik hiervoor noemde hebben er waarschijnlijk wel wat mee te maken. En dat geldt ook voor lager geplaatst personeel. In maart gaven recruiters en concurrerende bedrijven aan dat ze steeds meer personeel van Uber tegenkwamen die weg wilden.

Eén ding is duidelijk: Uber zit in de problemen en dan vooral vanwege reputatieschade. Niet vreemd na al deze schandalen. Of het op lange termijn grote gevolgen heeft, is afwachten. Maar het is duidelijk dat er iets moet gaan veranderen bij Uber, als het bedrijf wil overleven.