Parodieën zijn straks een zeldzaamheid op het internet

Dat nieuwe technologie de bestaande machtsstructuren onder druk zet, merken ook de grote uitgevers. Waar zij voorheen alleenheersers waren waar niemand omheen kon, heeft het internet dat radicaal veranderd. Niet eerder kon je als gebruiker zelf bepalen waar, wanneer en hoe je bijvoorbeeld een film kijkt. Allerlei diensten die 15 jaar geleden nog niets eens bestonden, zoals zoekmachines en aanbieders met ‘user generated content’ zoals Soundcloud en YouTube, spelen nu een belangrijke rol.

Rejo ZengerMaandelijks staat columnist Rejo Zenger van Bits of Freedom stil bij digitale burgerrechten. Deze maand: de Europese plannen voor een uploadfilter.Europa wil haar wetgeving voor het auteursrecht herzien en dus lobbyen de grote uitgevers voor regels die hen hun macht weer een beetje terug moeten geven. En dat doen ze best effectief. Eind vorig jaar publiceerde de Europese Commissie haar teleurstellende voorstel. Zo is het de bedoeling dat alle aanbieders van diensten op het internet de uploads van hun gebruikers moeten gaan filteren. Een verschraling van de vrijheid van die gebruikers.

Een uploadfilter blokkeert veel te veel

In het wetsvoorstel wordt geregeld dat aanbieders zoals Soundcloud, Instagram en Reddit elke upload van gebruikers moet filteren. Ze doen dat dan op basis van informatie die hen door de auteursrechthebbenden worden aangereikt: komt de hash van een door de gebruiker geupload filmpje voor op de lijst met hashes van films waarop iemand het auteursrecht claimt, dan wordt het filmpje geweigerd.

Het voorstel van de Europese Commissie zorgt er dus effectief voor dat parodieën, citaten en memes op het internet zeldzaam worden Deel deze quoteDaarbij wordt de context van je upload volledig genegeerd. Jij mag geheel legaal een auteursrechtelijk beschermd filmpje gebruiken voor bijvoorbeeld een parodie of een citaat – maar het filter zal die context over het hoofd zien en je upload ten onrechte blokkeren. Het voorstel van de Europese Commissie zorgt er dus effectief voor dat parodieën, citaten en memes op het internet zeldzaam worden.

Zo’n filter bouwen is bovendien erg kostbaar. De drempel om een nieuwe dienst te ontwikkelen wordt enorm. Slecht voor innovatie en concurrentie en daarmee voor jou: jij hebt nu al weinig te kiezen.

Vrijheid van gebruiker op voorhand ingeperkt

Maar die verantwoordelijkheid voor het tegenhouden van illegale uploads gaat er ook voor zorgen dat die platformen aansprakelijk gesteld kunnen worden als ze per ongeluk wél iets doorlaten. Die platformen zitten daar natuurlijk helemaal niet op te wachten. Het ligt voor de hand dat zij hun uploadfilters restrictief afstellen. Ze vinden jouw memes en creatieve stukjes leuk, maar het moet vooral geen risico opleveren. Beter iets te veel weigeren dan aansprakelijk gesteld te worden en diep in de buidel te moeten tasten.

Ook kun je er op wachten dat de aanbieders hun algemene voorwaarden voor het gebruik van hun diensten zullen aanscherpen. Door op voorhand legitiem gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal te verbieden in hun algemene voorwaarden, kunnen ze het nog makkelijker tegenhouden. Met het accepteren van die voorwaarden heb je toegezegd geen plaatjes of filmpjes te uploaden waarmee zij een risico lopen. En als je het net iets te vaak fout doet in de ogen van de aanbieder, houdt niets hen tegen om je account te blokkeren.

Het vangnet dat niets vangt

Natuurlijk gaan er uploads ten onrechte geblokkeerd worden. Dat realiseert de Europese Commissie zich ook. Daarom worden de aanbieders gedwongen een proces op te tuigen waarmee gebruikers gemakkelijk kunnen protesteren. Protesteren tegen een upload die, op basis van de nieuwe regels, ten onrechte is geweigerd.

Dat is leuk en aardig, maar in de praktijk is dat een dooie mus. De platformen zullen immers zoveel mogelijk afdekken met hun algemene voorwaarden. Wat geweigerd is op basis van de algemene voorwaarden wordt niet geweigerd op basis van de voorgestelde regels. En dus gaat deze procedure je niet beschermen tegen onterechte weigering van je uploads.

Nu is het moment om je uit te spreken

Hoewel de Europese Commissie vorig jaar met dit voorstel kwam, is er tot nu toe verrassend weinig aandacht voor. Toch is vrijwel iedereen die zich hierin een beetje verdiept heeft het er over eens: het uploadfilter moet uit het voorstel worden geschrapt.

Nu is een uitstekend moment om je tegen het uploadfilter uit te spreken Deel deze quoteDat er niet meer aandacht voor is, heeft natuurlijk voor een deel te maken met het gortdroge wetgevingsproces in het verre Brussel. Daar bespreken as we speak verschillende werkgroepen van het Europees Parlement het voorstel. De belangrijkste werkgroep debatteert over een paar weken over haar standpunt. Het standpunt van die werkgroep is doorslaggevend voor het standpunt van het hele parlement.

Daarom is het nu een uitstekend moment om je tegen het uploadfilter uit te spreken. Uit je onvrede op sociale media. Nu kan dat nog met een passende parodie of meme. Wil je meteen de meest effectieve stap nemen, dan bel je met één van de leden van het Europees Parlement en vertel je ze dat zo’n uploadfilter écht een slecht idee is. Om je te helpen heeft Bits of Freedom een systeem gebouwd waarmee je gratis een parlementslid kunt bellen: Save the meme!