Dat nieuwe technologie de bestaande machtsstructuren onder druk zet, merken ook de grote uitgevers. Waar zij voorheen alleenheersers waren waar niemand omheen kon, heeft het internet dat radicaal veranderd. Niet eerder kon je als gebruiker zelf bepalen waar, wanneer en hoe je bijvoorbeeld een film kijkt. Allerlei diensten die 15 jaar geleden nog niets eens bestonden, zoals zoekmachines en aanbieders met ‘user generated content’ zoals Soundcloud en YouTube, spelen nu een belangrijke rol.
Europa wil haar wetgeving voor het auteursrecht herzien en dus lobbyen de grote uitgevers voor regels die hen hun macht weer een beetje terug moeten geven. En dat doen ze best effectief. Eind vorig jaar publiceerde de Europese Commissie haar teleurstellende voorstel. Zo is het de bedoeling dat alle aanbieders van diensten op het internet de uploads van hun gebruikers moeten gaan filteren. Een verschraling van de vrijheid van die gebruikers.
Een uploadfilter blokkeert veel te veel
In het wetsvoorstel wordt geregeld dat aanbieders zoals Soundcloud, Instagram en Reddit elke upload van gebruikers moet filteren. Ze doen dat dan op basis van informatie die hen door de auteursrechthebbenden worden aangereikt: komt de hash van een door de gebruiker geupload filmpje voor op de lijst met hashes van films waarop iemand het auteursrecht claimt, dan wordt het filmpje geweigerd.
Het voorstel van de Europese Commissie zorgt er dus effectief voor dat parodieën, citaten en memes op het internet zeldzaam worden Deel deze quoteDaarbij wordt de context van je upload volledig genegeerd. Jij mag geheel legaal een auteursrechtelijk beschermd filmpje gebruiken voor bijvoorbeeld een parodie of een citaat – maar het filter zal die context over het hoofd zien en je upload ten onrechte blokkeren. Het voorstel van de Europese Commissie zorgt er dus effectief voor dat parodieën, citaten en memes op het internet zeldzaam worden.
Zo’n filter bouwen is bovendien erg kostbaar. De drempel om een nieuwe dienst te ontwikkelen wordt enorm. Slecht voor innovatie en concurrentie en daarmee voor jou: jij hebt nu al weinig te kiezen.
Vrijheid van gebruiker op voorhand ingeperkt
Maar die verantwoordelijkheid voor het tegenhouden van illegale uploads gaat er ook voor zorgen dat die platformen aansprakelijk gesteld kunnen worden als ze per ongeluk wél iets doorlaten. Die platformen zitten daar natuurlijk helemaal niet op te wachten. Het ligt voor de hand dat zij hun uploadfilters restrictief afstellen. Ze vinden jouw memes en creatieve stukjes leuk, maar het moet vooral geen risico opleveren. Beter iets te veel weigeren dan aansprakelijk gesteld te worden en diep in de buidel te moeten tasten.
Ook kun je er op wachten dat de aanbieders hun algemene voorwaarden voor het gebruik van hun diensten zullen aanscherpen. Door op voorhand legitiem gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal te verbieden in hun algemene voorwaarden, kunnen ze het nog makkelijker tegenhouden. Met het accepteren van die voorwaarden heb je toegezegd geen plaatjes of filmpjes te uploaden waarmee zij een risico lopen. En als je het net iets te vaak fout doet in de ogen van de aanbieder, houdt niets hen tegen om je account te blokkeren.