Peter Sunde: ‘We leven in een enge wereld met gevaarlijke mogelijkheden’
Elger van der Wel
Hij heeft één duidelijk doel in zijn leven: “De maatschappij veranderen en mensen anders laten denken.” Mensen die zijn naam kennen, denken meteen aan de The Pirate Bay, waar hij één van de oprichters van is, maar de tijd dat hij als woordvoerder van de Torrent-site optrad ligt alweer ruim vijf jaar achter hem. Peter Sunde Kolmisoppi. Volgende week spreekt hij op het Crossing Border Festival en in aanloop daarnaartoe sprak ik met hem.
Ondanks dat het geen interview moest worden over The Pirate Bay vroeg ik uiteraard wel naar die tijd. Sunde heeft geen spijt van het opzetten van de site en van de idealen waarmee hij dat deed. “Informatie is wat olie vroeger was, het is ongelofelijk waardevol. Tegelijkertijd is het niet gereguleerd. Je hebt er geen recht op en er is geen discussie over”, vertelt hij.
“Er ontstaat een klassenmaatschappij, waarbij er een verschil is tussen mensen die wel toegang hebben tot informatie en mensen die dat niet hebben. Het systeem dat bovenop het internet is gebouwd verpest het.” The Pirate Bay was volgens Sunde bedoeld om een einde te maken aan wat hij de “monetaire censuur” noemt.
Maar Sunde is dus meer dan de Pirate Bay. Hij omschrijft zichzelf als politiek activist en tech-persoon. “Ik schrijf verder veel comedy en doe wat kunstdingen”, vertelt hij. Na The Pirate Bay werkte hij mee aan het opzetten van het online donatiesysteem Flattr en de beveiligde chatdienst Hemlis; die laatste bestaat inmiddels al niet meer.
Globalisatie
Alles wat Sunde doet is uiteindelijk terug te voeren op zijn politieke visie. En die gaat niet alleen over toegang tot informatie, maar bijvoorbeeld ook over gendergelijkheid, dierenrechten en rascisme. Daarnaast verzet hij zich actief tegen de huidige globalisatie.
“Verdragen als ACTA en TTIP zijn een ‘one size fits all’-model, waardoor sommige landen zich teveel moeten aanpassen. Een mooi voorbeeld is wetgeving rond een downloadverbod. In Finland is in de grondwet geregeld dat toegang tot internet een mensenrecht is. Als op Europees niveau een wet zou worden ingevoerd waar downloaders na drie waarschuwingen zouden worden afgesloten van internet, dan gaat dat in tegen de Finse grondwet.”
De E.U. is te complex geworden- Peter Sunde Deel deze quoteSowieso is Sunde ongelofelijk kritisch op de EU en de beslissingen die daar worden genomen. Niet dat hij tegen samenwerking is, maar op de manier waarop dat op dit moment in Europa gebeurt is dat niet goed volgens hem. “Met de Scandinavische landen hadden we al meer dan 100 jaar een unie, die prima heeft gewerkt”, vertelt hij.
Ook over het open stellen van de grenzen, zoals dat in het Schengenverdrag is geregeld is hij enthousiast. “Maar de E.U. is te complex geworden. Het helpt mensen niet en ze hebben er ook geen vertrouwen in.”
Er zijn tien keer zoveel lobbyisten als politici in Brussel. We moeten echt opnieuw bedenken hoe we kunnen samenwerken in Europa.
Volgens Sunde zorgt centrale macht voor centrale corruptie. “Er zijn tien keer zoveel lobbyisten als politici in Brussel”, legt hij uit. “We moeten echt opnieuw bedenken hoe we kunnen samenwerken in Europa.”
Het aangenomen wetsvoorstel over netneutraliteit vindt Sunde een typisch voorbeeld van wat er mis is. “Het is een compromis en dat is nooit goed. En dan hebben we nu nog het minst slechte compromis te pakken. Maar het geeft aan dat het internet niet meer van ons allemaal is.”
Gevaarlijke mogelijkheden
Een ander onderwerp waar Sunde kritisch over is, is -niet geheel onverwacht- privacy. “We leven in een enge wereld met gevaarlijke mogelijkheden”, zegt hij daarover.
Hij haalt een Zweeds voorbeeld aan. “Er is een genetische database met het dna van iedereen die in Zweden is geboren sinds de jaren ’60. Die database is opgestart om onderzoek te kunnen doen naar erfelijke ziekten, maar hij is nu gebruikt in een hele ernstige strafzaak. Inmiddels is het ook niet meer mogelijk om jezelf uit de database te laten verwijderen en het is verplicht je te laten registeren. En in de toekomst zou hij voor nog veel verdergaande doeleinden worden gebruikt. We hebben in de Tweede Wereldoorlog gezien hoe grote bestanden met informatie over mensen misbruikt kunnen worden.”
“Dit is hoe slechte systemen werken. We bouwen afluistersystemen. Tegen terroristen, maar wat doen we er mee in de toekomst”, waarschuwt Sunde.
Laten crashen
Toch vindt zijn boodschap niet heel veel gehoor bij het grote publiek en komen mensen niet massaal in protest. “Mensen hebben een optimistisch beeld dat het zichzelf oplost, maar dat is niet zo.” En hij krijgt steeds vaker het gevoel dat hij zijn gevecht misschien maar moet opgeven. “Het heeft geen zin, we gaan niet de goede kant op.”
Misschien moeten we het systeem maar laten crashen- Peter Sunde Deel deze quote“Als je het gevecht niet kunt winnen dan moeten we het systeem maar laten crashen. Misschien moeten we wel eerst naar totale observatie van burgers, omdat we het dan vanuit daar opnieuw kunnen opbouwen.” Hij haalt IJsland aan van hoe dit kan werken. “They fucked everything up“, zegt hij.
Vanuit de door de crisis ontstane situatie zijn de IJslanders hun land opnieuw gaan opbouwen. “Ze zijn nu heel progressief, mensen zijn blijer en het gaat goed met de economie. In tegenstelling tot hoe Griekenland het doet.”
Maar overdrijft Sunde niet? We hebben het toch eigenlijk best goed in onze maatschappij, houd ik hem voor. “We leven langer en hebben meer geld, maar zijn depressief. We zijn ongelukkig en moeten meer factoren laten meewegen dan we nu doen.”
Border Sessions
Op Border Sessions verzorgt Peter Sunde een sessie samen met kunstenares Addie Wagenknecht. Hoe die sessie er precies uit gaat zien weet hij niet. “Het verandert elke paar dagen nog. Maar het wordt iets met feminisme, technologie en kunst.”
Wat hij hoopt dat het publiek uit zijn presentatie haalt? “Ik hoop dat mensen het zo oneens met me zijn dat ze bewijzen dat ik ongelijk heb. De mensen op Border Sessions moeten weten welke verantwoordelijkheid ze hebben en die nemen.”
Numrush is als mediapartner betrokken bij Border Sessions en zal ook verslag doen van het festival.