Voetbal is al decennia lang de grootste sport van het land. Wekelijks reizen tienduizenden supporters hun favoriete club achterna, in de hoop dat de spits een hattrick maakt en drie punten veilig stelt. Het spelletje draait immers al die jaren al om één ding: meer doelpunten maken dan de tegenstander.
Achter de schermen is de sport echter in rap tempo getransformeerd. De spelers worden dag en nacht in de gaten gehouden met allerlei meetapparatuur: nemen ze wel voldoende rust, herstellen ze snel genoeg van een zware wedstrijd, boeken ze genoeg vooruitgang?
Ook tijdens de wedstrijden draaien de camera’s mee, zodat video-analisten na het laatste fluitsignaal aan de slag kunnen met het uitpluizen van de wedstrijdbeelden. Hoe kon het bijvoorbeeld dat de rechtsback zo slecht in de wedstrijd zat? En waarom liet de spits zich zo weinig zien? Beelden liegen natuurlijk niet, maar toch kunnen de voetballers zich er nog een klein beetje achter verschuilen. De analist kan met de huidige toepassingen namelijk niet door de ogen van de speler kijken.
Ook dat behoort tegenwoordig echter tot de mogelijkheden dankzij de heren van Beyond Sports, die een indrukwekkende applicatie hebben ontwikkeld voor de Oculus Rift. De app laat je de wedstrijd namelijk terug zien vanuit het perspectief van de spelers, de coaches en het publiek, zodat de analisten haarfijn kunnen uitleggen hoe de spelers zichzelf kunnen verbeteren.
Verschillende standpunten
Beyond Sports is onderdeel van het Alkmaarse Triple IT en ontstond zo’n anderhalf jaar geleden, nadat het team erg enthousiast raakte over de mogelijkheden van de Oculus Rift. Robert Overweg reist inmiddels de hele wereld over om het concept met andere mensen te delen.
“We liepen al een tijdje rond met het idee en kwamen vervolgens in contact met Max Reckers, onder Louis van Gaal de videoanalist van het Nederlands Elftal. Wij werkten op dat moment al veel met de Oculus Rift en zagen veel mogelijkheden om alle beschikbare data en informatie te visualiseren. Binnen twee weken lag er een proof of concept, waar iedereen erg enthousiast over was. We zagen allemaal de potentie, maar het was aan ons om te onderzoeken op welke manier ons product van toegevoegde waarde zou kunnen zijn voor de coaches en de spelers.”
Inmiddels zijn Ajax, PSV en AZ met het programma van Beyond Sports aan de slag gegaan, waarbij vooral Ajax een belangrijke rol speelt in de verdere ontwikkeling van het programma. Zij doen nu bijvoorbeeld onderzoek doen naar het trainen van spelsituaties. De clubs kunnen aan de hand van de Virtual Reality-simulaties wedstrijden oneindig analyseren wat er goed en fout gaat en dat vooral veel beter overbrengen naar de spelers.
“Je kunt de wedstrijd namelijk niet alleen zien vanuit een vast camerastandpunt, maar ook weer terugkeren op het veld en het spel echt beleven. De coaches kunnen op basis van onze simulaties aantonen wat er in hun ogen beter had gemoeten. Deze situaties kunnen we vervolgens opnieuw simuleren, zodat je ook de betere oplossingen terug kunt zien. Zo zorgen we ervoor dat spelers beter kunnen worden en meer inzicht krijgen in hun eigen spel.”
Dat klinkt ontzettend indrukwekkend, maar hoe zet je negentig minuten voetbal op een realistische manier om naar een virtuele omgeving? Overweg geeft het Beyond Sports-recept niet helemaal prijs, maar kan wel in de basis vertellen hoe de applicatie werkt. “We plaatsen tijdens wedstrijden vier camera’s langs het veld, die we alles laten opnemen. Met behulp van deze camera’s worden gegevens verzameld over alles wat er op het veld gebeurt. Vervolgens zetten we de Beyond Sports-engine aan het werk en wordt er een 3D-schil om de verzamelde gegevens gebouwd. Zo ontstaan uiteindelijk de simulaties die we via de Oculus Rift kunnen laten zien.
In principe kunnen we op deze manier aan de slag met alle veldsporten die je met een team speelt. We weten dat er interesse is uit de NBA (basketbal) en ook in de American Football-wereld liggen mogelijkheden. We zijn dus benieuwd wat Amerika ons gaat brengen.”
Grote verschillen
Beyond Sports onderzoekt op dit moment hoe ze hun toepassingen kunnen integreren in de dagelijkse workflow van voetbalclubs, zodat de simulaties een vast onderdeel worden van de nabeschouwing en voorbereiding op komende wedstrijden. Daarbij ligt de nadruk bij elke club anders, bijvoorbeeld omdat Ajax een andere filosofie hanteert dan PSV of AZ.
“De verschillende clubs komen elk met eigen vraagstukken”, vertelt Nicolaas Westerhof, die bij Beyond Sports verantwoordelijk is voor de implementatie bij de clubs. “Daarin zitten grote verschillen, bijvoorbeeld omdat de speelstijl van Ajax niet te vergelijken is met die van PSV. Deze clubs willen dus andere dingen te weten komen over hun spelers.”
Het is natuurlijk de bedoeling dat Beyond Sports blijft groeien en steeds interessanter wordt voor spelers en trainers. De clubs kunnen nu bijvoorbeeld aan de slag met eigen trainingsscenario’s, zodat ze op specifieke spelelementen kunnen trainen. “De spelers kunnen hun wedstrijden nu al vanuit elk perspectief terugzien. We werken nu aan custom scenario’s: situaties die we uit de wedstrijd halen of op maat ontwikkelen”, legt Westerhof uit.
“Het gaat om oefeningen met een bepaald doel. Spelers krijgen bijvoorbeeld een bal toegespeeld en moeten meteen bepalen naar wie ze willen overspelen. De speler krijgt direct te zien of zijn keuze overeenkomt met die van de coach en kan aan de hand van deze feedback zijn eigen keuzes analyseren, door in onze engine over te schakelen naar een tactisch perspectief. Op deze manier leren spelers hoe ze volgens de filosofie van de club moeten voetballen. We willen zoveel mogelijk van deze scenario’s ontwikkelen, zodat spelers eindeloos kunnen oefenen en uiteindelijk daadwerkelijk betere keuzes leren maken.”
Feedback tijdens de wedstrijd
Een andere interessante ontwikkeling is de toepassing van Google Cardboard, de virtual reality-bril die je kunt gebruiken met je smartphone. Je schuift je telefoon simpelweg in de bril en kunt vervolgens aan de slag.
Overweg: “Wij kunnen in de rust of na de wedstrijd allerlei interessante fragmenten klaarzetten, zoals doelpunten of andere hoogtepunten. Tot nu toe konden fans alleen de herhaling bekijken, maar met een tik op het scherm opent hetzelfde fragment zich in virtual reality. Vanaf dat moment kijk je daadwerkelijk door de ogen van de hoofdpersonen, zoals de doelpuntenmaker en de keeper. Het is met de technieken die we nu gebruiken al mogelijk om deze toepassing uit te rollen.”
