We hebben wereldwijd een afvalprobleem én een klimaatprobleem. Maar dat levert wel inspiratie op om producten te maken van onverwachte materialen en hergebruikte afvalstoffen, zo ontdekten diverse designers. De designs zijn nu te zien in het Stedelijk Museum, in de tentoonstelling It’s Our F***ing Backyard.
Het klimaatprobleem is gigantisch, maar vindt zijn wortels al ver in het verleden. Volgens het Stedelijk Museum in Amsterdam liggen de wortels voor een groot deel in het kolonialisme, in de toe-eigening van land en de exploitatie en vernietiging van de natuur, mens en dier. Toen al ontstonden er scheve machtsverhoudingen en die zijn er nog steeds. “Sinds de opkomst van industriële technologieën is lokale kennis vaak genegeerd, terwijl die ons juist veel kan leren over hoe we meer in symbiose met de natuur kunnen leven”, aldus het museum. De tentoonstelling toont nu werk die deze kennis nieuw leven in moeten blazen.
“Ontwerpers zijn steeds vaker sociaal, politiek en activistisch betrokken. Hun creativiteit laat ons anders nadenken over materiaalgebruik in relatie tot het klimaat, ze kijken verder dan bestaande technieken en zijn een onmisbare schakel om ons te laten zien hoe we beter kunnen produceren en consumeren en minder vervuilen. Met de tentoonstelling willen we design op het snijvlak van ecologie en innovatie breed toegankelijk maken om de urgentie van het klimaatprobleem ook vanuit het Stedelijk te agenderen en daarmee het belang van vormgeving in de maatschappij en de impact op het klimaat te onderstrepen. Voor onszelf is het ook een voortdurende en hernieuwde ‘call to action’; ook wij hebben, zoals elk bedrijf, nog veel stappen te zetten om onze footprint te verkleinen”, aldus Rein Wolfs, directeur Stedelijk Museum.
“Deze tentoonstelling laat zien hoe makers en bedrijven vanuit de creatieve praktijk nieuwe mogelijkheden kunnen bieden en hoe gebruikers via de keuzes die ze maken ook hieraan kunnen bijdragen. Het gaat ons allen aan, het gaat letterlijk om onze eigen backyard”, vullen Amanda Pinatih en Ingeborg de Roode, die de tentoonstelling It’s Our F***ing Backyard samenstelden, aan.
Links: De eerste Nederlandse statiegeldstoel, door Ineke Hans. Rechts: Tapijt gemaakt van dennennaalden, door Tamara Orjola.
Beeld: Stedelijk Museum Amsterdam/Ronald Smits
Tachtig projecten
In totaal zijn er tachtig projecten te zien, van zowel ontwerpers als bedrijven van over de hele wereld. Zo deden bedrijven als Adidas en Ikea mee, maar zijn er ook designs van Claudy Jongstra en Christien Meindersma. En ook de designs zelf lopen enorm uiteen.Er zijn projecten die de focus echt op het hergebruik van afvalmateriaal leggen, zoals een stoel van paardenmest en een lamp van sinaasappelschillen. Maar er zijn ook ontwerpen die zich meer focussen op bijvoorbeeld het opwekken van energie, zodat het milieu minder belast wordt. Denk aan een lichtinstallatie die aangedreven wordt door micro-organismen. Klein nadeel: die organismen moeten wel de hele tijd gevoed worden.
Maar er zijn ook projecten die ons juist bewust maken van het klimaatprobleem en van wat we allemaal gebruiken. Er is bijvoorbeeld een LP van koeienbloed waarop de hartslag van een koe te beluisteren is. Ook zijn er projecten die ons bewust maken van de leeneconomie en designs die ons andere inzichten willen tonen.
Een deel van de ontwerpen zijn bovendien al op de markt verkrijgbaar. In de expositie zie je dan de prototypes van zo’n product. Maar er zijn ook talloze experimenten te zien, evenals resultaten van nieuwe samenwerkingen tussen ontwerpers. DJ Peggy Gou en de Balinese designstudio Space Available ontwierpen bijvoorbeeld samen een stoel van 20 kilo plastic afval dat in Indonesië verzameld werd.
De tentoonstelling is van 26 mei tot 4 september 2022 te zien in het Stedelijk Museum Amsterdam.