In het eerste jaar dat de Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) in werking is getreden, hebben de AIVD en MIVD meerdere keren onterecht toestemming gekregen van de minister om verkeer af te tappen of computersystemen te hacken. Dat stelt de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) in zijn jaarverslag, schrijft Tweakers.
In ongeveer vijf procent van de gevallen werd in het afgelopen jaar onterecht toestemming gegeven voor het opzetten van een sleepnet, aldus de TIB. De TIB houdt toezicht op de Wiv, ook wel de sleepwet genoemd. Die wet werd op 1 mei 2018 van kracht, ondanks kritiek van privacyactivisten en andere critici.
Sinds 1 mei zijn er 2159 verzoeken van zowel de AIVD als de MIVD getoetst door de TIB. In 4,5 procent van de verzoeken van de AIVD en 5,8 procent bij de MIVD was er ten onrechte toestemming verleend door de ministers van Binnenlandse Zaken en Defensie, concludeert de toetsingscommissie.
In de meeste gevallen ging het dan om verzoeken die buitenproportioneel waren, of om verzoeken die slecht onderbouwd waren. Zo was er een verzoek voor een bulkhack, waarbij de inlichtingendiensten een bedrijf wilden binnendringen om gegevens van miljoenen personen in handen te krijgen. Om welk bedrijf het ging, is onbekend. Volgens de TIB werd de drempel van ‘zwaarwegende operationele belangen’ echter niet gehaald.
Toetsing achteraf
De toetsingscommissie bekijkt vooraf of de inlichtingendiensten een bevoegdheid wel rechtmatig toepassen. Soms moet dit echter achteraf, als het om een spoedprocedure gaat. In 3 procent van de gevallen bij de AIVD werd van een dergelijke procedure gebruikgemaakt. In 11,6 procent van die gevallen ging het om een onrechtmatige actie. Bij de MIVD was dit geen enkele keer het geval.