Transparantie is datgene dat Facebook kan redden

2017 was geen goed jaar voor Facebook, maar 2018 is in de eerste drie maanden al slechter voor het bedrijf dan heel 2017. Net op het moment dat Facebook wakker leek te worden dat hun platform heel langzaam kapot gaat als gevolg van zijn strategie om de tijd van gebruikers op het platform te maximaliseren. Net op het moment dat ze onder zware druk meer verantwoordelijk leken te willen nemen voor de informatie die via hun platform wordt verspreid. Net op dat moment, kwam het nieuws over Cambridge Analytica naar buiten.

Elger van der WelWekelijks schrijft Elger van der Wel een column over innovatie in de journalistiek en media. Deze week schrijft hij over Facebook.Het kostte Mark Zuckerberg een halve week om midden in deze crisis met een statement te komen. In plaats van meteen zijn gebruikers toe te spreken, wilde de Facebook-oprichter eerst goed uitzoeken wat er aan de hand was en zorgen dat hij ook direct maatregelen kon aankondigen. Ergens niet heel gek, maar in mijn ogen hadden gebruikers recht om eerder wat te horen van Facebook.

De grote dataverzameling door Cambridge Analytica was mogelijk doordat je applicaties in het verleden toestemming kon geven om toegang te krijgen tot de profielinformatie van jou en je vrienden. En ook al ben je daar als gebruiker zelf bij geweest, het geven van die toestemming was wel erg makkelijk. Facebook heeft de mogelijkheden voor ontwikkelaars al beperkt en komt nu met nog meer beperkingen op dit vlak.

Goede stappen, daar niet van, maar ze komen veel te laat. Hoeveel databases zijn er wereldwijd intussen waarin gegevens van Facebook-gebruikers zijn opgeslagen. En wat gebeurt daarmee? We weten nu van Cambridge Analytica, maar ze zijn natuurlijk niet de enige die op deze manier de persoonsgegevens van Facebook-gebruikers hebben misbruikt.

Brandjes blussen

Het probleem is dat Facebook geen open kaart speelt. Het bedrijf blust hier een brandje. Alles wijst erop dat Facebook al jaren bekend was van het handelen van Cambridge Analytica en tot het laatste moment heeft geprobeerd te voorkomen dat dit naar buiten kwam. Dat geeft aan dat er binnen het bedrijf fundamenteel iets mis is en het bedrijfsbelang ten alle tijden boven dat van zijn gebruikers staat. Hoe weten we dat er niet nog tientallen of honderden van dit soort incidenten zijn? Hoe moeten we als gebruikers Facebook nog vertrouwen?

Het terugwinnen van vertrouwen is in mijn ogen het enige wat Facebook kan doen om zijn toekomst veilig te stellen. Het feit dat gebruikers en bedrijven zich nu terugtrekken van Facebook geeft aan dat er een punt bereikt dat brandjes blussen niet meer werkt. Facebook moet het roer omgooien door eerlijker en transparanter te worden en het belang van zijn gebruikers op de eerste plaats te stellen.

Meeluisteren

Eén van de manieren om dat te doen is door duidelijker te maken welke data het bedrijf nu allemaal verzamelt en hoe het die gebruikt. Het verhaal dat Facebook meeluistert via je smartphone en je op basis daarvan advertenties serveert, is een verhaal dat ik nooit heb geloofd. Het feit dat veel mensen dit echter wel denken, komt doordat Facebook echt heel veel data gebruikt om gericht advertenties te tonen.

Het verhaal dat Facebook meeluistert via je smartphone is een verhaal dat ik nooit heb geloofd Deel deze quoteHet bedrijf kan bijna letterlijk achterhalen waarover jij met iemand hebt gesproken, zonder dat gesprek zelf te kennen. Bijvoorbeeld: op basis van de locatiegegevens van jou en een vriend weet Facebook dat je bij iemand op bezoek bent. En het bedrijf ziet ook dat jij tijdens dat bezoek een bepaalde site bezoekt op je telefoon. Dan is de kans zeer groot dat je iets wilde opzoeken tijdens een gesprek en kan Facebook dus aan degene waarbij je op bezoek bent advertenties tonen, op basis van de site die je hebt bezocht.

Of dit echter daadwerkelijk zo werkt, is enkel gissen. We weten dat Facebook locatiegegevens en surfgedrag verzamelt. We weten dat je gedrag op Instagram en gesprekken op Messenger ook op deze databerg terecht komen. Maar hoe die data nu precies wordt gecombineerd: geen idee. Je kunt als je adverteerder bent bij Facebook hier wel een redelijk beeld krijgen, maar wat voor data het bedrijf nu precies allemaal heeft en hoe het deze combineert is onduidelijk.

Bekijk ook

Het probleem van Facebook: Gebruikers houden niet van het bedrijf

Vertrouwen terugwinnen

Transparantie daarover lijkt uiteindelijk de enige manier om het vertrouwen van gebruikers te winnen. Facebook moet ons laten zien hoe het te werk gaat en ons uitleggen waarom we het bedrijf kunnen vertrouwen met alle data die het heeft. Alhoewel: de kans is groot dat de waarheid zo confronterend is dat niemand ooit nog gebruik wil maken van Facebook…