Volgens het rapport ‘Chauffeur aan het stuur’ van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), kunnen we ons over een aantal jaar misschien niet meer voorstellen dat wij zelf onze auto bestuurden. Volgens één van de mogelijk toekomstscenario’s die het KiM beschrijft, is dat namelijk veel te gevaarlijk.
Het KiM publiceerde het trendrapport over de toekomst van zelfrijdende voertuigen en het verkeer- en vervoersysteem. Dit doen ze door middel van vier verschillende scenario’s. Deze scenario’s zijn gebaseerd op ‘signalen’ die we nu in onze huidige samenleving zien. De signalen die het KiM heeft gebruikt zijn zelfrijdende auto’s en de deeleconomie.
1. Mobility as a service: any time/any place
Het eerste scenario is gebaseerd op een maatschappij waarin technologie zich tot een hoog niveau heeft ontwikkeld en consumenten in een hoge mate bereid zijn om hun vervoersmiddel te delen.
In deze maatschappij zijn auto’s, zoals wij ze nu kennen, vervangen door zelfrijdende auto’s. Deze zelfrijdende auto’s zijn namelijk zo geavanceerd dat ze veel veiliger zijn dan de auto’s die wij nu kennen. De zelfrijdende auto’s worden veelvuldig gedeeld en er zijn nog maar weinig mensen die hun auto daadwerkelijk zelf bezitten.
2. Fully automated private luxery
In het tweede scenario is de technologie wederom ontwikkeld tot een hoog niveau, maar hecht men een sterke waarde aan het bezit van een eigen auto.
In deze maatschappij bezit, op een enkeling na, iedereen een eigen zelfrijdende auto. Deze wordt gezien als een statusobject. Het openbaar vervoer, zoals we dat nu kennen, bestaat niet meer. Voor de mensen die zich geen eigen auto kunnen veroorloven is er collectief vervoer in de vorm van zelfrijdende busjes.
3. Letting go on highways
In het derde scenario is de techniek minder ver ontwikkeld en hecht men waarde aan het bezit van een eigen auto.
In deze maatschappij bezit het grootste gedeelte van de mensen een eigen auto. Deze auto’s dienen bestuurd te worden zoals we dat nu ook kennen. De techniek heeft er wel voor gezorgd dat de auto veiliger is dan voorheen. Daarnaast is er een automatische piloot voor op de snelweg. Toch houden de meeste mensen de touwtjes (het stuur) toch liever zelf in handen.
4. Multimodal and shared automation
In het vierde scenario is de techniek minder ver ontwikkeld en is de consument in een hoge mate bereid om zijn vervoersmiddel te delen.
In deze maatschappij is de techniek wederom niet ver genoeg ontwikkeld om volledig geautomatiseerd te rijden. Wel heeft de techniek ervoor gezorgd dat het rijden een stuk veiliger is. Zelf een auto bezitten is niet meer vanzelfsprekend en de straat staat vol met deelauto’s.
Veiligheid
Met het rapport laat het KiM zien hoe de toekomst op vervoersgebied er mogelijk uit kan gaan zien. Dit is niet alleen interessant en waarschijnlijk moeilijk voor te stellen, maar ook erg nuttig als je zelf een belangrijke rol in deze industrie hebt. Door na te denken over de mogelijke scenario’s kun je makkelijk innoveren en inspelen op de (mogelijke) behoefte van de consument.
Sommige ontwikkelingen lijken nog ver weg, maar zijn momenteel al bezig. Als daadwerkelijk blijkt dat volledig geautomatiseerd rijden veiliger is, dan kan het volgens de onderzoekers zo zijn dat zelf sturen en gas geven op een gegeven moment verboden wordt voor automobilisten.
Uit de eerste experimenten met zelfrijdende auto's blijkt namelijk dat ze veiliger rijden dan mensen Deel deze quote“Dat wordt dan te onveilig”, zegt George Gelauff, directeur van het KiM. Uit de eerste experimenten met zelfrijdende auto’s blijkt namelijk, dat deze veiliger rijden dan mensen. Een verbod gaat volgens Gelauff echter wel erg ver en is volgens hem “ook volledig afhankelijk van de maatschappelijke acceptatie”.
Zelfrijdende auto’s genereren een gigantische hoeveelheid aan dataverkeer en het is de vraag of de communicatienetwerken dat aan kunnen. Daarnaast publiceerde Wired een artikel waarin Franse onderzoekers hebben ontdekt dat Siri gemakkelijk commandos van bijvoorbeeld hackers aanneemt. Zelfs als deze commandos via een radio op 4,5 meter afstand worden doorgegeven. Hoe veilig is dit soort technologie van de zelfrijdende auto straks?
Infrastructuur
De scenario’s helpen analisten en beleidsmakers om zich te verplaatsen in de toekomstige ontwikkelingen. De keuzes die zij maken hebben namelijk gevolgen voor later. Denk bijvoorbeeld aan de lange- termijninvestering in het aanleggen van (spoor)wegen.
Mocht scenario 3 of 4 werkelijkheid worden, dan moeten er bijvoorbeeld speciale ‘transfer’ zones worden aangelegd. In deze zone heeft de zelfrijdende auto dan de tijd om de bestuurder te waarschuwen om zelf het stuur over te nemen.
Daarnaast wordt als iedereen een zelfrijdende auto bezit, zoals in scenario 2, het openbaar vervoer overbodig. Dit maakt het voor de NS overbodig om op dit moment te investeren in, bijvoorbeeld, het aanleggen van nieuwe sporen.
Werkgelegenheid
Mocht scenario 2 werkelijkheid worden en het openbaar vervoer verdwijnen, dan verdwijnen er veel banen. Mocht hier geen nieuwe werkgelegenheid tegenover staan, dan zorgt dit waarschijnlijk voor extra werkloosheid. Deze groep heeft op dat moment helemaal geen geld voor een eigen zelfrijdende auto, wat scenario 1 realistischer maakt (en misschien ook wel hoopvoller).
Mocht dit wel zo zijn dan komt bijvoorbeeld Rutger Bregman met het idee ‘Gratis geld voor iedereen‘. In dit idee schets hij een maatschappij waarin iedereen een basisinkomen van rond de €1200 euro krijgt en een werkweek slechts uit vijftien uur bestaat.
Overheid
In de andere scenario’s lijkt de werkgelegenheid gelijk te blijven, maar is het de vraag of de wetgeving niet moet worden aangepast. Wie is er bijvoorbeeld aansprakelijk als twee zelfrijdende auto’s een ongeluk veroorzaken? En wat als je die ochtend je auto deelde met drie buurtbewoners? Wie gaat de wegenbelasting betalen als jij maar een keer in de week gebruikt maakt van de gedeelde buurt-auto, terwijl de buurman hem vier keer per week gebruikt?
Het ministerie van Minister Melanie Schultz werkt momenteel al aan deze vraagstukken. Ze buigen zich daarbij over de aansprakelijkheid bij ongelukken, regels over afstand houden en over verkeersdata en privacy. Daarnaast wordt het aanpassen van internationale verdragen, om zelfrijdende auto’s makkelijker de weg op te kunnen laten gaan, één van haar prioriteiten tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap in 2016.