Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken laat onderzoeken of de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart kwetsbaar zijn voor manipulatie door hackers of buitenlandse overheden. Het is een breed onderzoek, waarbij wordt gekeken naar kwetsbaarheden de stemprocedure zelf en de (digitale) beveiliging van mensen die betrokken zijn bij de verkiezingen, maar ook naar de informatieverstrekking richting kiezers.
Plasterk laat dat weten in een brief aan de Tweede Kamer, als reactie op vragen van Tweede Kamerlid Kees Verhoeven van D66. De minister stelt:
Het kabinet kan niet uitsluiten dat statelijke actoren baat kunnen hebben bij beïnvloeding van de politieke besluitvorming en van de publieke opinie in Nederland en daartoe middelen zullen inzetten om te proberen die beïnvloeding ook te realiseren.
Verenigde Staten
De zorgen worden gevoed door de situatie rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Hierbij wisten hackers toegang te krijgen tot e-mailconversaties van de democratische partij. Deze mails werden vervolgens gepubliceerd op WikiLeaks. Volgens de CIA zitten de Russen achter deze hack.
Of er bij Plasterk iets bekend is over landelijke politici die eventueel zouden worden afgeluisterd of die gehackt zijn? “In het openbaar worden hierover geen mededelingen gedaan”, schrijft hij hierover.
Daarnaast speelde in de VS de verspreiding van nepnieuws op Facebook een rol in de verkiezingsstrijd tussen Clinton en Trump.
Daarover zegt hij dat de verantwoordelijkheid hiervoor bij de media ligt. “De rol van de overheid beperkt zich, gelet op de onafhankelijkheid van de media, tot het stimuleren van awareness dat er nepnieuws kan worden verspreid”, aldus de minister.
Eigen verantwoordelijkheid
In het algemeen ligt de verantwoordelijkheid om de risico’s weg te nemen niet alleen bij de overheid ligt, maar bij alle betrokken partijen, stelt Plasterk:
De analyse voert het kabinet uiteraard uit, maar dat zouden ook alle organisaties moeten doen die op enigerlei wijze betrokken zijn bij de campagne in aanloop naar de verkiezing en bij de verkiezing zelf. Men is immers primair zelf verantwoordelijk voor de eigen (informatie)beveiliging. Waar dat moet en kan wordt er vanuit de rijksoverheid ondersteuning geleverd.
Stemmen op papieer
Minister Plasterk denkt dat de kans klein is dat de stemprocedure zelf kan worden gemanipuleerd omdat deze op papier plaatsvindt.
De verkiezingsuitslagen worden wel digitaal verstuurd door gemeenten, maar Plasterk benadrukt dat de software hiervoor offline via een CD-ROM wordt verspreid. Ook kan er bij twijfel altijd worden teruggevallen op de papieren resultaten.