“Alexa, zet de verwarming maar op twintig graden.” Hoor je het jezelf al zeggen? De kans bestaat dat het in 2018 gaat gebeuren.
De smart home, met de spraakassistent als middelpunt, lijkt een trend te zijn die komend jaar gaat doorzetten. Onder andere Amazon, Google Home en LG introduceerden al een slimme speaker, de belichaming van de ‘voice assistant’.
Bas Gezelle schreef eerder al op Numrush over de impact van een spraakassistent in huis. Hij noemde die het ‘nieuwste gezinslid’. Dat klinkt best ingrijpend. Schaf je een leuke smart speaker aan, dan krijg je er een nieuwe relatie bij – met je spraakassistent.
Her, maar dan in het echt
Een relatie met een chatbot, dat doet denken aan de film Her, van Spike Jonze uit 2013. Daarin wordt de hoofdpersoon, de nogal eenzame Theodore Twambley (Joaquin Phoenix) verliefd op zijn OS, Samantha. Zij is een zelflerende AI spraakassistent die steeds precies lijkt te weten hoe ze Twambley moet benaderen. Bovendien heeft Samantha een heel natuurlijke, sexy stem (van Scarlett Johansson).
De AI is zo goed, dat Twambley denkt dat hij een echte band met Samantha heeft. Hij bloeit helemaal op. Tegen anderen vertelt hij, dat hij zich nog nooit zo op zijn gemak heeft gevoeld bij iemand. Theodore Twambley heeft met Samantha een intiemere relatie dan met de echte mensen om hem heen.
Een relatie met een robot
Verleid worden door een robot, en dan ook nog één zonder lichaam, wie trapt daar nou in? Neurowetenschapper Roy de Kleijn doet onder andere onderzoek naar hoe het zit met robots, mensen en intimiteit. “We kennen graag menselijke eigenschappen toe aan levenloze objecten. Dat noemen we antropomorfisme,” zegt hij tijdens een lezing bij Pakhuis de Zwijger. Dat antropomorfisme zorgt er weer voor dat we empathie kunnen hebben met een machine. Zeker als die machine ons sympathiek doet voorkomen. Een relatie met een robot heb je sneller dan je denkt.
In het artikel “Verliefd op een robot”, dat in 2015 in het magazine De Psycholoog verscheen, zegt hij: “Wij geloven dat de robot, op lange termijn, als romantische partner uitkomst kan bieden voor mensen die geen partner kunnen krijgen.” Oké, voordat we richting de sexrobots gaan, een stapje terug naar Her.
Zorgrobot
Het succes van Samantha ligt voor een groot deel in de naadloze interactie die Twambley met haar heeft. De Kleijn zegt in zijn artikel dat emotieherkenning een belangrijke vaardigheid is in menselijke interactie. In de ontwikkeling van zorgrobots wordt hier dan ook veel aandacht aan besteed. Samantha gaat nog verder en geeft ook emoties terug.
De spraakassistent als romantische partner lijkt wat vergezocht. Is dat zo? De behoefte aan zorg zal waarschijnlijk alleen maar toenemen. Het CBS voorspelt dat het percentage alleenstaanden alleen maar zal groeien. De markt voor een spraakassistent die niet alleen opdrachten uitvoert, wordt mogelijk ook groter. De techniek wordt ook alleen maar beter. Zorgrobots kunnen al redelijk goed emoties herkennen. De jaarlijkse Turing test stuwt het niveau van AI en nabootsingen van neurale netwerken omhoog. En met de techniek gaan ook wij zelf mee.
Kinderen van nu zullen meer opgroeien met voice assistants en andere robots. Bas Gezelle haalde in zijn artikel een onderzoek van MIT aan, waaruit blijkt hoe natuurlijk jonge kinderen met een robot communiceren. Ze bouwen op dezelfde manier een relatie op met een pratende machine als met een mens. Over een paar generaties is een relatie met een spraakassistent misschien wel de normaalste zaak van de wereld. Hopen dat die dan net zo’n mooie stem hebben als Scarlett Johansson.