Officieel is het 16 maart pas verkiezingsdag, maar het stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen is op diverse plekken al begonnen. In elke gemeente zijn nu al stembureaus open. Dus hoe vind je die, wat heb je nodig en op wie kun je stemmen? Wij zetten het op een rij.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen stemmen we voor de leden van de gemeenteraad in je eigen gemeente, die vervolgens beslissingen gaan nemen over plannen en regels in de gemeente. De gemeenteraad gaat bijvoorbeeld over hoe we omgaan met afval, het verkeer en woningbouw. Net als de Tweede Kamerverkiezingen stemmen we hier eens in de vier jaar voor. En dit jaar is dat dus op 16 maart.
Waar en wanneer stem ik?
Bijzonder is dus dat we dit jaar ook al op 14 en 15 maart kunnen stemmen, al zijn lang nog niet alle stembureaus open. Dit heeft nog steeds te maken met de pandemie: door langer te stemmen, wordt de mensenmassa mogelijk iets meer verspreid en kun je ook zoeken naar een rustiger moment op het stembureau. Verdere maatregelen zijn er echter niet meer.
Aanstaande woensdag (16 maart) zijn alle stembureaus open, op de twee dagen ervoor is er in elke gemeenten aantal bureaus open, van 07:30 uur tot 21:00 uur. Mocht je dus op 16 maart echt niet kunnen, dan kun je nu al bij een bureau aangeven wie jouw stem krijgt. Alle stemmen worden echter woensdag na 21:00, als de stembureaus gesloten zijn en er niet meer gestemd kan worden, pas geteld.
Je stem uitbrengen mag vervolgens bij alle stembureaus in jouw gemeente. Maar waar zitten die dan? Dat is te vinden op de website van je gemeente, maar ook via de website Waar is mijn stemlokaal. Daar kun je zoeken op je gemeente, straat of postcode en snel zien welk stembureau het dichtste bij is. Daarnaast kun je specifiek zoeken op stembureaus die op een bepaalde dag open zijn, op openingstijden en op toegankelijkheid voor mensen met een lichamelijke beperking.
Dit moet je meenemen
Als je wil stemmen, heb je logischerwijs je stempas nodig. Deze heb je ergens in de afgelopen weken met de post thuisgestuurd gekregen en is uiterlijk 2 maart 2022 op de deurmat gevallen. Is dat niet het geval of ben je hem kwijt? Dan heb je nu helaas pech: een nieuwe pas kon je tot vrijdag 11 maart 17:00 aanvragen. Overigens is je stempas uniek: hij bevat een uniek nummer en bij het stemmen lever je hem in, zodat je niet twee keer kunt stemmen.
Verder heb je natuurlijk een identiteitsbewijs nodig, namelijk je ID-kaart, rijbewijs, verblijfsdocument of paspoort. Is die verlopen? Geen zorgen! Je identiteitsbewijs mag namelijk maximaal vijf jaar verlopen zijn voor dit specifieke doeleinde (maar vraag natuurlijk wel snel even een nieuwe aan!).
Je kunt er ook voor kiezen om iemand te machtigen om voor je te stemmen, bijvoorbeeld als je zelf geen tijd hebt of ziek bent. De makkelijkste manier is om de achterkant van je stempas in te vullen en een kopietje van je identiteitsbewijs mee te geven aan de gemachtigde. De gemachtigde moet wel iemand zijn die zelf kiesgerechtigd is, dus je minderjarige kind of broer of zus komen hiervoor niet in aanmerking. Verder moet degene die je wil machtigen in dezelfde gemeente als jij wonen en moet diegene tegelijkertijd met jouw stem zijn eigen stem uitbrengen.
Op wie stem ik?
En dan natuurlijk het belangrijkste: op wie ga je stemmen? Je opties verschillen per gemeente: naast de landelijke partijen doen vaak ook tal van lokale partijen mee.
Gelukkig zijn er een paar grote stemhulpen die je kunnen helpen. De bekende StemWijzer van ProDemos en het Kieskompas van de Vrije Universiteit Amsterdam zijn er twee. De derde is Mijnstem.nl van onderzoeksbureau Citisens en DPG Media. Nadeel is wel dat het per gemeente verschilt welke stemhulp beschikbaar is. In de Utrecht zijn bijvoorbeeld alleen Kieskompas en Mijnstem.nl beschikbaar, terwijl voor Maastricht juist StemWijzer en Mijnstem.nl beschikbaar zijn. Op de websites van de stemhulpen kun je zien welke beschikbaar is in jouw gemeente.
Maar er zijn ook gemeenten waar helemaal geen stemhulp beschikbaar is. In dat geval moet je dus zelf gaan zoeken naar welke partij bij je past. Op de website van de gemeente, bij lokale media en natuurlijk op de pagina’s van de partijen zelf is vaak wel zichtbaar wat hun plannen zijn.