Facebook start in Nederland met een pakket maatregelen om nepnieuws aan te pakken. Vorige week kon Facebook, toen wij er naar vroegen, nog niets over zeggen, maar het sociale netwerk bleek ondertussen druk bezig om wel iets te regelen. Verschillende partijen zijn benaderd om Facebook te gaan helpen met het checken van berichten, waaronder ook de NOS, het ANP en het AD, die weigerden. NU.nl en de Universiteit Leiden hebben uiteindelijk besloten om wel de samenwerking aan te gaan met Facebook.
Gebruikers kunnen gedeelde artikelen aanmerken als nepnieuws. Vervolgens kunnen de factcheckers deze berichten inzien via een speciaal dashboard van Facebook. Daarin kunnen zij aangeven dat een bericht inderdaad feitelijk onjuist is. Dat moet door meerdere redacteurs worden gedaan. Er wordt vervolgens een waarschuwing getoond als mensen links naar dit artikel proberen te delen. Ook krijgen de artikelen een lagere beoordeling van de algoritmes van Facebook, waardoor ze minder snel in mensen hun tijdlijn opduiken.
Andere media
In eerste instantie zijn de factcheckers dus afkomstig van de redactie van NU.nl en het team NieuwsCheckers van de Universiteit Leiden. Zij krijgen niet betaald door Facebook. Het bedrijf is nog in gesprek met andere media, maar eerder gaven het AD en de NOS al tegenover ons aan niet in te gaan op het verzoek van Facebook. Marcel Gelauff van de NOS zei daarover:
We zien graag dat nepnieuws niet verspreid wordt, maar het is de vraag of het onze taak is om dat te doen. Bovendien: waar begin je? Doe je een paar berichten, hoe vaak ben je er mee bezig? En is het ons probleem of dat van Facebook?
Het ANP laat aan NU.nl weten ook niet in te zijn gegaan op het verzoek van Facebook. Het persbureau ziet “geen enkele reden” om mee te doen. “Wat ons betreft is nieuws het product, het werk van journalisten en verslaggevers”, zegt adjunct-hoofdredacteur Johan Groeneveld.
Bij NU.nl kijken ze anders tegenaan. Hoofdredacteur Gert-Jaap Hoekman:
Voor veel mensen is Facebook ook een plek waar ze nieuwsberichten lezen. Ik zie het dan ook als een gedeelde verantwoordelijkheid van experts in de journalistiek om te zorgen dat nieuws echt blijft en nepnieuws geen kans krijgt.
Hoekman kan nog niets zeggen over hoeveel tijd het de redactie gaat kosten. Wel is het aantal redacteurs dat toegang heeft beperkt; niet de hele redactie van NU.nl kan eigenhandig gaan factchecken.
@elger samenstellers van de voorpagina zitten in het systeem en kunnen bepalen of en hoeveel we wat doen
— Gert-Jaap Hoekman (@gjhoekman) March 2, 2017
Buitenland
Facebook gaat in allerlei landen samenwerkingen aan met lokale partijen om het nepnieuws aan te pakken. In Europa hoort Nederland bij één van de eerste landen, wat een prettig idee is met het oog op de Tweede Kamerverkiezingen deze maand.
Eerder werd bekend dat het sociale netwerk in Duitsland samenwerkt met onderzoeksbureau Correctiv. In Frankrijk zijn het de media, waaronder Le Monde en persbureau AFP, die nieuws op Facebook controleren.