Haptische technologie komt steeds dichterbij. We zullen het gaan zien in wearables, video games, virtual reality en mobiele elektronica.
Haptische technologie zorgt ervoor dat de interactie tussen een mens en machine ‘menselijker’ wordt. Dit houdt in dat er binnen de interactie het element ‘gevoel’ bij komt. Hoe meer zintuigen we gebruiken, des te beter kunnen wij communiceren.
Het communiceren met technologie doen we momenteel via beeld, geluid en fysieke input (toetsenbord, touchscreen), terwijl we in het echte leven ook kunnen communiceren met gevoel. Sterker nog, het gevoel is één van onze belangrijkste raadgevers op het gebied van communicatie. Apparaten worden steeds slimmer en gaan ons binnenkort ook steeds meer feedback geven.
Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar nieuwe toepassingen van de haptische technologie. Zo wordt de technologie omarmt door smartwatches, wordt er gekeken of een dergelijke oplossing ingebouwd kan worden in een autostuur in verband met veiligheid en wordt de technologie gebruikt om plattegronden een natuurlijker gevoel te geven.
Haptische technologie maakt het mogelijk voor blinde mensen om te surfen op het web of om video games te spelen. Vooral in de wereld van video games is de haptische technologie aan een flinke spurt bezig. Grote dank gaat hierbij uit naar virtual reality die het mogelijk maakt om je compleet in een andere wereld te wanen. Daarnaast wordt haptische technologie ook nog eens ingezet om de medische wereld te verbeteren en zijn er nog vele andere initiatieven op het gebied van deze technologie. Big business dus.
De basis
Haptische technologie heeft al een lange geschiedenis. Laten we eerst even een stapje terug doen voordat we gelijk in het diepe springen.
De trilfunctie, die we allemaal al kenden in de tijd van de Nokia 3310, is al een vorm van haptische technologie. Zo is haptische technologie in veel gevallen een ‘motor’ die elektrische en hydraulische energie omzet in vibraties. Dit wordt vervolgens beheerd door software die de duur, frequentie en omvang bepaald.
Nintendo introduceerde met de Nintendo 64 rumble pack al een game controller die de mogelijkheid heeft om te vibreren om meer gevoel te creëren bij het gamen. PlayStation deed exact hetzelfde met de introductie van de DualShock.
Smartphones gebruiken haptische technologie onder andere voor het binnenkomen van alerts en notificaties. Of in subtielere vorm als je een nummer of bericht typt op het touchscreen.
De ontwikkeling van haptische technologie is steeds maar doorgegaan en kan veel meer dan 2 decennia geleden. Nog steeds worden de game controllers op dezelfde manier gebruikt, maar zijn er meerdere functies en opties bijgekomen de laatste jaren. Denk bijvoorbeeld alleen al aan de betere resolutie van de spellen en aan de manier waarop de besturing verloopt. Hoefde je eerder maar één keer te drukken op een knop, tegenwoordig kun je een knop lang of kort inhouden met verschillende effecten.
De haptische technologie lijkt op dit moment een van de grootste ‘dingen’ binnen de interacties. Onze geluidsinstallaties en koptelefoons ondersteunen surround effecten en onze smartphones leveren HD video’s.
Toch zijn we er dan nog niet. Momenteel voelen de apparaten en machines nog levenloos en gevoelloos. Terwijl wij als mens een bericht met gevoel typen, komt het (nog) niet met gevoel over bij de andere persoon. Willen we echt een brug slaan tussen het ‘echte’ leven en het virtuele leven, dan zal gevoel een grote rol gaan spelen. Tijd om de dimensie van gevoel toe te voegen aan de hand van haptische technologie!
Haptisch Pong
Veel dingen die we doen zijn gebaseerd op beeld of geluid, zo luisteren we radio, gaan we naar een concert of kijken we televisie. En bevalt het één ons niet, dan stappen we gewoon over op iets anders. “Toch is niet iedereen gezegend met deze mogelijkheden” zegt Mathias Nordvall, een cognitief onderzoeker en game designer aan de Linköping University in Zweden.
Op een dag vroeg hij zich af wat er zou gebeuren als hij geen TV meer kon kijken of niet meer naar de radio kon luisteren. Op dat moment realiseerde hij dat sommige blinde mensen nog nooit naar de TV hebben kunnen kijken. “Hoe kunnen die mensen interactie hebben in deze moderne wereld”, vroeg hij zich af.
Die vraag deed Nordvall besluiten om een spel te maken met alleen haptische technologie en zonder graphics of audio. Het leidde tot een haptische versie van Pong, het bekende spelletje.
Het resultaat voelde niet als Pong. Spelers speelden het spel met een Xbox 360 controller in hun handen en konden alleen op basis van trillingen weten waar het balletje zich bevond. Trilde de controller zacht, dan bevond het balletje zich boven het midden, trilde de controller hard, dan bevond het balletje zich onder het midden. Zo kon het spel alleen op gevoel gespeeld worden. Hiermee maakte hij het mogelijk voor blinde mensen om Pong te spelen.
Het weglaten van de visuals zag er vervolgens zo uit:
Haptische groei
Op dit moment is de technologie flink aan het groeien. Zo zien we steeds meer toepassingen van haptische technologie op het gebied van wearables, touchscreen technologie en virtual reality. De opkomst van de VR headsets is hier een mooi voorbeeld van.
Met wearables meten we bijvoorbeeld steeds meer persoonlijke gegevens. De wearable vertelt ons wat onze hartslag is, hoe veel stappen we hebben gezet en ga zo maar door. De Apple Watch zal ons bijvoorbeeld de weg kunnen wijzen aan de hand van vibraties. Hiermee komen de wearables steeds dichter ‘op de huid‘ te zitten.
Op het gebied van virtual reality lijkt de haptische technologie het missende onderdeel om het mainstream te krijgen. Het probleem is nu dat de virtuele wereld er met zulke headsets heel ‘echt’ uitziet en we psychisch ook in die wereld zijn. Het wordt zo realistisch dat we dingen willen vastpakken en dat kan nu nog niet.
Wanneer de technologie zo ver is weten we natuurlijk nog niet, maar voorlopig zullen we het nog wel even met Oculus en Gear VR moeten doen.
