Tweede termijn voor Obama: welkom in de data revolutie!

Nu de rook is opgetrokken en Obama zijn presidentschap met vier jaar heeft weten te verlengen, is het tijd om eens kort terug te kijken. Want zowel aanloop, verloop als uitkomst van deze presidentiële verkiezingen kunnen worden gezien als een winst voor data wetenschappen wereldwijd.

Zonder al te veel moeite hadden we de afgelopen twee weken wel dagelijks een infographic, data visualisatie of andere makkelijk te verteren vorm van data rond de presidentsverkiezingen kunnen publiceren hier. De aanloop naar 6 november zorgde voor een record aan data viz intiatieven, meer nog dan de afgelopen Olympische Spelen, waar er toch ook regelmatig een grafiekje voorbij kwam.

Ook het verloop van de dag zelf was er genoeg te smikkelen en smullen: van het touchscreen van de NOS tot CNN’s Magic Wall of de online trackers van The New York Times, Huffington Post of NPR. Er hoefde geen minuut te worden gemist en alles werd semi-real time bijgehouden. Het zorgde er overigens niet voor dat je eerder naar bed kon als je de uitslag wilde weten, het tellen van de stemmen blijft nu eenmaal een tijdsintensieve klus.

Maar wat nu als je vooraf al wist hoe de verkiezingen zouden verlopen? Als je via een aantal algoritme en historische data inzichtelijk zou kunnen maken welk mogelijk scenario zich zou ontrafelen?

Wie het is vergeten: Obama was de eerste president van de Verenigde Staten die in 2009 een Chief  Technology Officer aanwees in zijn staf en een sterke voorstander van Open Data initiateven. Niet alleen om overkoepelend te communiceren met overheidsorganen, maar ook om als single point of communication voor Obama als het gaat om technologisch inzicht voor zijn keuzes als president óf presidentskandidaat.

En dus hoorde we gisteren een opvallende quote uit het kamp van Obama toen de eerste resultaten binnendruppelde en Romney een behoorlijke voorsprong nam. “Obama’s team has foreseen this scenario in their analyses and based on the predicted next steps, they are still confident on the outcome of these elections“, aldus de verslaggeefster ter plaatse.

Normaliter zou je het wegcijferen als een gevalletje “Mooi Weer Spelen”, maar lezers van dit blog kennen de kracht van data en het is geen geheim dat data analyse centraal stonden tijdens deze verkiezingen. Maar mensen met een ijzersterk geheugen herinneren zich wellicht ook Nate Silver. Wie? Nate Silver, de Nostradamus van de Amerikaanse politiek. Data wetenschapper, koning van de statistiek en de persoon die in 2008 de uitslag correct voorspelde in 49 van 50 Amerikaanse staten. Die laatste ging mis op het laatste moment, toen Obama op 1% de overwinning uit zijn handen zag glippen.

Fastforward naar 2012, waar Silver zijn rekenkunsten weer tevoorschijn haalde en vorige week op zijn blog een dikke overwinning voor Obama claimde. Het leverde hem een storm van kritiek op, deels omdat hij de claims deed op zijn blog dat gesupport wordt door Obama-aanhanger The New York Times, maar ook omdat Silvers wetenschap het gedrag van mensen niet kan inschatten.

Columnist David Brooks liet eerder al weten dat “even experts with fancy computer models are terrible at predicting human behavior” en schreef naar aanleiding van Silvers berekening: “The pollsters tell us what’s happening now, when they start projecting, they’re getting into silly land.”. In hetzelfde artikel voegt MSNBC journalist  Joe Scarborough toe: “And anybody that thinks that this race is anything but a tossup right now is such an ideologue, they should be kept away from typewriters, computers, laptops, and microphones for the next 10 days – because they’re jokes.”.

Hoe gek of hoe gelijk had Silver? Zoiets:

Na zijn succesvolle campagne in 2008 werd Obama’s strategie gezien als hét voorbeeld van online / social media inzet en zorgde voor een revolutie op het strategische vlak van social media in alle branches. Tot op de dag van vandaag worden er nog presentaties gegeven waar er naar het succes van ’08 wordt gewezen.

Als we de aanloop, het verloop, de uitkomst, Obama’s voorliefde voor nieuwe media en Open Data  en de timing van de verkiezingen van 2012 in ogenschouw nemen, zou het zomaar kunnen zijn Obama’s campagne dit keer  weer leidt tot het ontvlammen van de volgende revolutie. Welcome to the data revolution.