Eens in de zoveel tijd komt het weer naar boven: waarom is er geen achterdeur beschikbaar voor versleutelde berichten, zodat social mediabedrijven deze kunnen overhandigen als er toegang tot die berichten nodig is bij een onderzoek? Ook nu wordt er zoiets geopperd. Deze keer door minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid, tegenover Nieuwsuur.
Steeds meer chat-apps gebruiken tegenwoordig end-to-end-encryptie, waarbij alle berichten versleuteld zijn. Alleen de zender en de ontvanger kunnen een bericht lezen, de rest van de wereld niet. En nee, er is ook geen achterdeurtje of geheime sleutel waardoor dat wel kan. Dat is expres, want dergelijke sleutels kunnen natuurlijk ook in verkeerde handen vallen.
Maar als het aan minister Grapperhaus ligt, komt daar dus verandering in. Hij ziet graag dat er een optie komt waarmee justitie toegang kan krijgen tot de berichten, in het geval van “verdacht verkeer”. Op die manier moet justitie kunnen zien “wat er zich precies afspeelt”. Als voorbeeld noemt hij kindermisbruik of kinderporno, dat ook via dergelijke apps verspreid wordt.
De opmerking komt niet helemaal uit de lucht vallen. Grapperhaus schaart zich nu namelijk achter de Amerikaanse minister van Justitie, William Barr. Hij riep tot eenzelfde optie op in een brief naar Facebook. Australië en het Verenigd Koninkrijk ondertekenden die brief, en Grapperhaus doet nu dus hetzelfde. “Laten we nou voor eens en altijd wetgeving maken waarin we een sleutelrecht hebben in die situaties waar we verdachte transacties kunnen aantonen.”
Niet het standpunt van Kamer
De opmerking van Grapperhaus komt dan misschien niet uit het niets, maar hij is wel opvallend. In 2016 besloot het kabinet namelijk dat het volledig achter end-to-end-encryptie staat. En dat standpunt heeft het kabinet officieel gezien nog steeds. Maar Grapperhaus gaat daar dus tegenin.
D66-Kamerlid Kees Verhoeven heeft dan ook kritiek. “Als je E2E-encryptie doorbreekt, dan doorbreek je het niet alleen van de criminelen en de kwaadwillenden maar van alle Nederlanders die met elkaar communiceren. Je moet niet overheden en tech-giganten de kans bieden om in die privé-communicatie te kijken.” Veel experts zijn het daar mee eens.
Verhoeven heeft dan ook Kamervragen gesteld, maar Grapperhaus moet daar nog antwoord op geven. Dat stelde hij afgelopen donderdag uit.