Robots spelen een steeds belangrijkere rol in alle aspecten van onze levens. Je neemt je afspraken door met Alexa, houdt je conditie bij met wearables en laat het huishouden aan je robo-stofzuiger over. Maar wat dacht je van iets persoonlijkers, zoals muziek? Ook in de muziekindustrie wordt er volop gebruik gemaakt van kunstmatige intelligentie. De mogelijkheden hierin zijn eindeloos, zo blijkt gisteren tijdens de eerste editie van ADE Tech in Amsterdam, een samenwerking tussen ticketingbedrijf Paylogic en Amsterdam Dance Event.
Watson Beat
“Waarom luisteren mensen naar muziek?” Met deze vraag begon Elisabeth Transier van IBM Research haar onderzoek project. Zo vertelt zij tijdens een paneldebat bij ADE Tech over de rol van kunstmatige intelligentie in de muziekwereld. Transier ontwikkelde samen met haar team Watson Beat: een applicatie die geluid en stemming in muziek om kan zetten. De applicatie is sinds kort in open source beschikbaar voor ontwikkelaars. Het doel hiervan is mensen de mogelijkheden van AI technologie te laten zien, zonder dat het angst opwekt.
“Er is veel enthousiasme maar er is ook angst. En die angst stamt uit een dystopische visie zoals in Blade Runner, maar ook uit de persoonlijke angst dat we worden overgenomen door robots.” Met Watson Beat wil Transier laten zien dat kunstmatig intelligente technologie ook ingezet kan worden om levens te verrijken en te inspireren.
Nieuwe inspiratie
Onder andere Alex Da Kid maakte gebruik van Watson Beat om tot nieuwe muzikale inzichten te komen. De technologie maakt namelijk op basis van bepaalde voorkeuren (genre en melodie) unieke composities die een artiest kunnen inspireren tot nieuwe inzichten. Mede dankzij Watson Beat kwam Alex Da Kid op het idee om zijn nummer ‘Not Easy’ te maken. “Zonder deze technologie had ik nooit de inspiratie gevonden om dit nummer te schrijven”, vertelt de artiest.
De reden dat Watson Beat niet beangstigend werkt, is omdat het niet dient als vervangmiddel maar als inspiratiebron. Het stelt nieuwe muziekcomposities voor, welke een artiest vervolgens verder kan ontwikkelen. “Een robot zou de passie die wij voelen tijdens het creatieproces van een muziekstuk nooit kunnen nabootsen”, vertelt Transier. Een technologie als Watson Beat kan echter wel helpen bij het inspireren van nieuwe muziek.
Co-creatie tussen mens en machine
“Artiesten moeten wellicht gaan accepteren dat AI een rol in hun muziekproces gaat spelen”, vertelt Meindert Kennis van platenlabel Spinnin’ Records. Met een technologie als Watson Beat krijgen artiesten er als het ware een extra bandlid bij, vertelt hij. Dit bandlid brengt hen weer op nieuwe ideeën: “Met elke technologie komen nieuwe skill sets, je moet leren met zo’n technologie om te gaan.” Volgens Kennis gaat het om het samen produceren van muziek. Een speelse technologie die hier op in speelt is Popgun, waarbij een AI systeem genaamd ALICE samen met een artiest muziek ontwikkelt.
Voorbeelden als Watson Beat en Popgun laten zien dat de muziekwereld op een punt van verandering staat. Volgens Kennis zal er een nieuwe mindset moeten komen, waarbij artiesten een co-creatie tussen mens en machine omarmen. Volgens Elisabeth Transier kan deze co-creatie een doorslaggevende rol spelen tijdens het muziekproces: “Soms hebben muziekartiesten geen inspiratie meer en een applicatie als Watson Beat kan hen dat bieden.”
Copyright
Ondanks de vele voordelen die kunstmatige intelligentie kan bieden, is er nog één onderdeel waar goed naar gekeken moet worden: copyright. Want ja, wie krijgt auteursrecht op de muziek: de menselijke artiest of de machine?
De wet loopt nog ontzettend achter dit soort ontwikkelingen aan, legt nachtadvocaat Bjorn Schipper uit. “Binnen de wetgeving moet je als artiest aan kunnen tonen dat je zelf het werk hebt gemaakt. Hiernaast moet een mens (en niet een machine) een muziekstuk maken om copyright te krijgen.” Schipper legt echter uit dat een muziekstuk ook het resultaat van een samenwerking tussen mens en machine kan zijn. Hier zitten dus zeker mogelijkheden in. De volgende uitdaging voor copyright wetgeving is het bepalen van de eigenaar van de muziek.